ارزیابی واکنش اکوتیپ‌های یونجه‌باغی (Coronilla varia) به علف‌کش‌های مختلف پس‌رویشی در شرایط گلخانه‌ای با هدف امکان‌سنجی کشت زراعی

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رحیمه صابرفر ¹
• غلامرضا حیدری ¹
• فرزاد نظری ²
• سیروان بابائی ³
• ایوب ملااحمد نالوسی ²

¹ گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

² گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

³ گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

10.22067/jpp.2025.94023.1236

چکیده

به‌منظور بررسی واکنش اکوتیپ‌های مختلف یونجه‌ باغی نسبت به علف‌کش‌ها آزمایشی در سال 1403 در گلخانه‌ی دانشگاه کردستان به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. فاکتور اول شامل ده اکوتیپ مختلف یونجه ‌باغی (نهاوند، همدان، سمنان، ایلام، کرمانشاه، پاوه، سنندج، مریوان، سقز، سروآباد) و فاکتور دوم پنج سطح علف‌کش شامل (شاهد بدون علف‌کش، توتریل (ایوکسینیل)، توفوردی‌بی (2 و4-دی کلروفنوکسی‌دی‌هیدروکسی)، گرانستار (تری‌بنورون متیل) و آتلانتیس (یدوسولفورون متیل سدیم + مزوسولفورون متیل + ایمن کننده مفن پیر دی اتیل) بود. صفات مورد ارزیابی شامل خسارت چشمی، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ و وزن خشک بودند. نتایج حاصل از ارزیابی چشمی نشان داد که علف‌کش‌های توفوردی بی (99 درصد) و توتریل (5/95 درصد) بیشترین تاثیر در کنترل اکوتیپ‌های یونجه‌باغی را داشتند، درحالی‌که آتلانتیس (7/53 درصد) کمترین میزان کنترل را نشان داد. بیشترین درصد کاهش ارتفاع نسبت به تیمار شاهد به‌ترتیب در علف‌کش‌های توفوردی بی (52/68 درصد در اکوتیپ همدان)، توتریل (68/58 درصد در اکوتیپ سقز)، گرانستار (71/38 درصد در اکوتیپ نهاوند) و آتلانتیس (02/26 درصد در اکوتیپ همدان) مشاهده شد. در بررسی شاخص سطح برگ بیشترین مقدار مربوط به تیمار شاهد پاوه (45/1) و کمترین مقدار مربوط به تیمار توفوردی بی در اکوتیپ مریوان (24/0) بود. به‌طور کلی، میانگین کاهش شاخص سطح برگ در مقایسه با تیمار شاهد برای علف‌کش‌های توفوردی‌بی، توتریل، گرانستار و آتلانتیس به‌ترتیب 03/58، 48، 4/41 و 03/21 درصدی بود. در خصوص وزن خشک، بیشترین مقدار به تیمار شاهد در اکوتیپ پاوه (67/28 کیلوگرم) و کمترین مقدار به تیمار توفوردی‌بی در اکوتیپ سقز (11/5 کیلوگرم) اختصاص داشت. به‌طور کلی، علف‌کش‌های توتریل و توفوردی‌بی بیشترین تأثیر کاهشی در وزن خشک یونجه باغی را نشان دادند، در حالی که آتلانتیس کمترین کاهش را در مقایسه با سایر علف‌کش‌ها ایجاد کرد.

کلیدواژه‌ها

• وزن خشک
• ارزیابی چشمی
• توتریل
• آتلانتیس
• کارایی علف کش

موضوعات

• علف های هرز

---

در نسخه منتشرشدهٔ قبلی این مقاله، وابستگی نویسنده به‌ اشتباه به صورت «Mohaghegh Ardabili University» درج شده بود. وابستگی صحیح نویسنده «University of Mohaghegh Ardabili» می‌باشد. این اصلاح هیچ تاثیری بر محتوای علمی، نتایج یا نتیجه‌گیری‌های مقاله ندارد. از هرگونه سوءتفاهم احتمالی پوزش می‌طلبیم.