بررسی ویژگیهای رفتاری زنجرک مولد ترنجبین Poophilus nebulosus Leth روی گیاه خارشتر Alhagi persarum Boiss & Buhse در منطقه تربت جام، استان خراسان رضوی

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشکده کشاورزی،دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

چکیده
اهمیت شناخت مان‌های گیاهی و نحوه بوجود آمدن آنها جهت مصارف دارویی، انگیزه ای برای انجام این تحقیق گردید. به همین منظور طی سالهای 1385 و 1386 ویژگیهای رفتاری زنجرک Poophilus nebulosus Leth از خانواده Cercopidae روی گیاه خارشتر Alhagi persarum Boiss & Buhse از خانواده Fabaceaeدر منطقه تربت جام در خراسان رضوی مورد مطالعه قرار گرفت. ماده دفعی این زنجرک پس از تغذیه روی گیاه خارشتر، مان ترنجبین است که ماده ای شیرین با خاصیت دارویی می‌باشد. این مان در منابع اروپایی به نام مان ایرانی نامیده می‌شود. طی این مطالعات مشاهده گردید که این زنجرک دارای 5 سن پورگی و 3 نسل در سال است، فعالیت نسل اول از اوایل اردیبهشت آغاز می‌شود. پوره‌های این نسل پس از تغذیه ، تولید کف فراوان در بخش‌های پایین بوته نزدیک طوقه کرده و خود درون کف بسر می‌برند. حشرات کامل اوایل خرداد ظاهرشده و از کف خارج می‌شوند. ماده دفعی آنها کف مانند نبوده بلکه به صورت شیرابه ای فاقد طعم شیرین و خاصیت تبلور که به صورت پودر سفید رنگ روی بوته خشک می‌شود.پوره‌های نسل دوم از اواسط تیر ماه ظاهر، و به لحاظ رفتار با نسل اول متفاوت هستند.آنها دارای زندگی آزاد، پر تحرک و جهنده در سرشاخه‌های بوته مستقر شده ولی کف تولید نمی کنند. اولین بلورهای مان ترنجبین توسط پوره‌های این نسل در اوایل مرداد تولید می‌شود. فعالیت نسل سوم نیز مشابه نسل دوم است. طبق مشاهدات تولید مان ترنجبین تا نیمه پاییز ادامه دارد. اواخر پاییز ماده‌های نسل سوم، تخمهای خود را زیر پوست طوقه قرار می‌دهند. طی این بررسی ملاحظه گردید زنجرک‌ها برای تخمریزی بوته‌هایی را که به واسطه بهره برداری ازترنجبین کمتر آسیب دیده اند ترجیح می‌دهند. در این بررسی مشاهده شد که این زنجرک به صورت تخم زمستان گذرانی میکند. شواهد نشان داد این حشره روی سرشاخه‌های بریده شده خارشتر قادر به تولید کف نبوده و در مدت زمان کوتاهی تولید کف آنها قطع می‌گردد. همچنین می‌توان به تولید مجدد و سریع کف توسط پوره‌ها بعد از بارندگی‌های طولانی بهاره و شستشوی کف اشاره کرد.

واژه‌های کلیدی : زنجرک Poophilus nebulosus ، خارشترAlhagi persarum ، مان ترنجبین ، ویژگیهای رفتاری

عنوان مقاله [English]

Assessment of behaviourial characteristics of Poophilus nebulosus Leth

نویسندگان [English]

  • Farnoush Yaghmaee 1
  • Hossein Karimpoor 2
1 College of Agriculture Ferdowsi University of Mashhad
2 College of Agriculture Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

Abstract
This study was mainly conducted due to importance of plant manna and their production process regarding pharmaceutical use. Therefore, the behaviourial characteristics of Spittlebug Poophilus nebulosus Leth on Alhagi persarum Boiss & Buhse Camel thron plant in Torbate Jam region, Khorasan Razavi state were assessed during 2006 and 2007. The bug’s discharge after feeding on the camel thorn plant is hedysarum which is a sweet liquid with pharmaceutical effects. In European references, this manna is referred to as the ‘persian manna’. In this study we found out that the bug has 5 instars and 3 generations per year. The first generation activity starts from the (late April) and the instars make a great amount of foam at the bottom section of the plant while they live inside the foam. The adult bug appears in late April and moves out of the foam, creates a non-sweet and non-crystallized discharge which dries out as a white powder on the plant. The second generation which appears in mid June are different from the first generation regarding the behaviourial issue as they have an independent life, are resilient and enormously active, stay at the browse of the plant and do not create any foam. The first hedysarum manna crystals are produced by this generation in late June. The activity of the third generation is similar to the second. Hedysarum manna production continues as mentioned until the end of autumn. By the end of autumn the female bug lays the eggs underneath the skin of the stem. The spittlebugs in Torbate-Jam region prefer the plants which are less damaged according to exploitation of hedysarum. There is evidence that the bug was not capable of foam production on the browse of the camel thorn plants and the process was ceased after a short period of time. We also found out about the rapid reproduction of foam by the instars after long-term spring rain and foam clean up from the plant.

Key words :Poophilus nebulosus (spittlebug),Alhagi persarum (camelthorn) ,Taranjabin –manna, behaviourial characterisitics

CAPTCHA Image