مدیریت علف‌های هرز و ویژگی‌های رشدی دو رقم برنج (Oryza sativa L.) تحت شرایط هوازی در شهرستان ساری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

2 گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

با توجه به مشکل کم­آبی و اهمیت ویژه برنج از نظر تغذیه­ای در ایران، استفاده از کشت هوازی برنج به‌دلیل مزیت­های آن از اهمیت ویژه­ای برخوردار است، حال‌آنکه مهار علف­های هرز در این نظام کشت دشوارتر از شرایط غرقاب می­باشد، در نتیجه بررسی روش­های مدیریت شیمیایی برای کاهش جمعیت علف­های هرز در این شرایط ضروری است. در این بررسی، تأثیر تیمارهای مختلف علف‌کش بر مهار علف­های هرز در ارقام ندا و فجر به‌صورت خشکه‌کاری برنج ارزیابی شد. آزمایش در قالب طرح اسپلیت بلوک با سه تکرار در سال 1400-1399 در مزرعه دشت ناز ساری انجام شد. تیمارها شامل رقم (ندا و فجر) و مدیریت علف‏­هرز در 10 سطح (1- کاربرد علف‌کش بیس­پیریباک سدیم (کلین وید) 2- کاربرد علف‌کش پندی­متالین (پرول) + بیس­پیریباک سدیم (نووینو)، 3- کاربرد علف‌کش پندی­متالین (پرول) + بیس­پیریباک سدیم (کلین وید)، 4- کاربرد علف‌کش پندی­متالین (استومپ) + بیس­پیریباک سدیم (نووینو)، 5- کاربرد علف‌کش پندی­متالین (استومپ) + بیس‌پیریباک سدیم (کلین وید) + بیس­پیریباک سدیم (کلین وید،) 6- کاربرد علف‌کش پندی­متالین (پرول)+ بیس­پیریباک سدیم (کلین وید) + بیس­پیریباک سدیم (کلین وید،) 7- کاربرد علف‌کش پندی­متالین (پرول) + بیس­پیریباک سدیم (کلین وید) + بن­سولفورون متیل (لونداکس)، 8- کاربرد علف‌کش پندی­متالین (پرول) + بیس­پیریباک سدیم (نووینو) + بیس­پیریباک سدیم (نووینو)، 9- تیمار وجین و 10- شاهد آلوده به علف هرز) بودند. طبق نتایج، علف‌های هرز پهن­برگ گاوپنبه (Abutilon theophrasti Medik.)، خربزه وحشی (Cucumis melo L.) و خرفه (Portulaca oleracea L.) شایع‌ترین فلور علف هرز این مزارع را تشکیل دادند. در بررسی صفات رشدی برنج، بیشترین ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ و وزن خشک مربوط به رقم ندا بود. میزان افزایش وزن خشک علف­های هرز در رقم ندا کم­تر از رقم فجر بود. در مجموع، شاهد عاری از علف هرز (5607 کیلوگرم در هکتار) و کاربرد سه مرحله‌ای علف‌کش‌ها در مهار علف‌های هرز، موجب حصول عملکرد بیشتری شدند (5000 کیلوگرم در هکتار) و نسبت به کاربرد دو مرحله‌ای و یک مرحله‌ای برتر بود. بنابراین انتخاب رقم مناسب در شرایط وجود علف­های هرز و همچنین کاربرد سه مرحله‌ای از علف‌کش­ها بعد از تیمار وجین در افزایش تولید هوازی برنج بسیار اهمیت دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

©2025 The author(s). This is an open access article distributed under Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0), which permits use, sharing, adaptation, distribution and reproduction in any medium or format, as long as you give appropriate credit to the original author(s) and the source.

مراجع

  1. Ala, A., AghaAlikhani, M., Amiri Larijani, B., & Soufizadeh, S. (2014). Comparison between direct-seeding and transplanting of rice in Mazandaran province: Weed competition, yield and yield components. Iranian Journal of Field Crops Research, 12(3), 463-475. (in Persian). https://doi.org/10.22067/gsc.v12i3.22637
  2. Anwar, M.P., Juraimi, A.S., Samedani, B., Puteh, A., & Man, A. (2012). Critical period of weed control in aerobic rice. The Scientific World Journal, 2012, 603043. https://doi.org/10.1100/2012/603043
  3. Chauhan, B.S., & Johnson, D.E. (2010). Implications of narrow crop row spacing and delayed Echinochloa colona and Echinochloa crus-galli emergence for weed growth and crop yield loss in aerobic rice. Field Crops Research, 117(2-3), 177-182.
  4. Derakhshan, A., Gherekhloo, J., & Bagherani, N. (2015). Effect of row spacing and herbicide application on the growth indices, yield and yield components of rice in direct seeding. Journal of Crop Production, 8(2), 31-49. (in Persian). https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.2008739.1394.8.2.2.4
  5. Esmaeli, M., Ahamadi khatir, M., Abbasi, R., & Kaveh, M. (2022). Evaluation of morphological traits, yield and yield components of different rice cultivars (Oryza sativa) in direct cultivation in competition with weeds. Journal of Agricultural Science and Sustainable Production, 32(2), 145-159. (in Persian). https://doi.org/10.22034/saps.2021.44978.2650
  6. Gibson, K.D., Fischer, A.J., Foin, T.C., & Hill, J.E. (2003). Crop traits related to weed suppression in water-seeded rice (Oryza sativa L). Weed Science, 51(1), 87-93. https://doi.org/10.1614/0043-1745(2003)051[0087:CTRTWS]2.0.CO;2
  7. Hejazirad, , Gherekhloo, J., Moumeni, A., Bagherani, N., Zeinali, E., & Soltani, F. (2023). Effect of weed management methods on agronomic traits, yield and yield components of Neda and aerobic rice cultivars under seeding and transplanting methods. Weed Research Journal, 2, 39-54. (in Persian)
  8. IRRI (2024). http://www.knowledgebank.irri.org/step-by-step-production/growth/water-management/ faqs-about-water-management/item/difference-between-dry-seeded-rice-and-aerobic-rice. Last accessed: 8 Dec 2024.
  9. Knezevic, S.Z., & Datta, A. (2015). The critical period for weed control: Revisiting data analysis. Weed Science, 63(SP1), 188-202. https://doi.org/10.1614/WS-D-14-00035.1
  10. Kumar, V., Ladha, J.K., & Gathala, M.K. (2009). Direct drill-seeded rice: A need of the day. Annual Meeting of Agronomy Society of America, Pittsburgh, November 1–5.
  11. Mahajan, G., Gill, M.S., & Singh, K. (2010). Optimizing seed rate to suppress weeds and to increase yield in aerobic direct-seeded rice in Northwestern Indo-Gangetic plains. Journal of New Seeds, 11(3), 225-238. http://dx.doi.org/10.1080/1522886X.2010.496109
  12. Mahdavi, F., Esmaeili, M.A., Fallah, A., & Pirdashti, H. (2006). Study of morphological characteristics, physiological indices, grain yield and its components in rice (Oryza sativa) landraces and improved cultivars. Iranian Journal of Crop Science, 7(4), 280-297. (in Persian).
  13. Namuco, O.S., Cairns, J.E., & Johnson, D.E. (2009). Investigating early vigour in upland rice (Oryza sativa): Part I. Seedling growth and grain yield in competition with weeds. Field Crops Research, 113(3), 197-206. https://doi.org/10.1016/j.fcr.2009.05.008
  14. Nie, L., Peng, S., Chen, M., Shah, F., Huang, J., Cui, K., & Xiang, J. (2012). Aerobic rice for water-saving agriculture. A review. Agronomy for Sustainable Development, 32(2), 411-418.
  15. Rajabian, M., Asghari, J., Ehteshami, M.R., & Yaghoubi, B. (2017). Response of landrace and improved genotypes of rice to weed competition in direct-seeded system. Iranian Journal of Weed Science, 13(1), 71-87. (in Persian).
  16. Rao, A.N., Johnson, D.E., Sivaprasad, B., Ladha, J.K., & Mortimer, A.M. (2007). Weed management in direct‐seeded rice. Advances in Agronomy, 93, 153-255. https://doi.org/10.1016/S0065-2113(06)93004-1
  17. Rashid, M.H., Alam, M.M., Khan, M.A.H., & Ladha, J.K. (2009). Productivity and resource use of direct-(drum)-seeded and transplanted rice in puddled soils in rice–rice and rice–wheat ecosystems. Field Crops Research, 113(3), 274-281. https://doi.org/10.1016/j.fcr.2009.06.004
  18. Shibayama, H. (2008), Weeds and weed management in rice production in Japan. Weed Biology and Management, 1, 53-60. https://doi.org/10.1046/j.1445-6664.2001.00004.x
  19. Singh, S., Bhushan, L., Ladha, J.K., Gupta, R.K., Rao, A.N., & Sivaprasad, B. (2006). Weed management in dry-seeded rice (Oryza sativa) cultivated in the furrow-irrigated raised-bed planting system. Crop Protection, 25(5), 487-495. https://doi.org/10.1016/j.cropro.2005.08.004
  20. Sinha, M.K. (2017). Studies on weed diversity and its associated phytosociology under direct dry seeded rice systems in Koria District (CG) India. Advances in Plants and Agriculture Research, 7(2), 246-252. https://doi.org/10.15406/apar.2017.07.00248
  21. Sohrabi, S., Rashed Mohassel, M.H., Ghanbari, A., & Gherekhloo, J. (2014). Phenological characteristics of the invasive weed Cucumis melo. 26. Deutsche Arbeitsbesprechung über Fragen der Unkrautbiologie und-bekämpfung, 11–13. März 2014 in Braunschweig. https://doi.org/10.5073/jka.2014.443.025
  22. Sohrabi, S., Gherekhloo, J., & Rashed Mohasel, M.H. (2017). Plant invasion and invasive weeds of Iran. Mashhad University Press, Mashhad, Iran. 192 p. (in Perisan)
  23. Zhao, D.L., Atlin, G.N., Bastiaans, L., & Spiertz, J.H.J. (2006). Cultivar weed‐competitiveness in aerobic rice: Heritability, correlated traits, and the potential for indirect selection in weed‐free environments. Crop Science, 46(1), 372-380. https://doi.org/10.2135/cropsci2005.0192

 

 

ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار