بررسی ویژگی‌های فیزیکی- مکانیکی و مقاومت بیولوژیکی نسبت به موریانه (Isoptera: Termitidae) Microcerotermes diversus Silvestri چوب راش (Fagus orientalis) تیمار‌شده به‌روش روغن‌گرمایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه مهندسی جنگل و صنایع سلولزی، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء (ص)، بهبهان، ایران

چکیده

چوب راش (Fagus orientalis) که به‌عنوان یکی از چوب‌های مهم در صنعت سلولزی ایران شناخته شده است، دارای بافتی همگن، درجه سختی بالا و مقاومت متوسط نسبت به عوامل مخرب بیولوژیکی است. این گونه چوبی صنعتی پرکاربرد نیز مانند بسیاری از چوب‌های دیگر، علی­رغم دارا بودن ویژگی­های مثبت، دارای ویژگی­های نامطلوب نیز می­باشد. مشکلاتی همچون جذب رطوبت و عدم مقاومت کافی در برابر حمله عوامل مخربی مانند موریانه، کاربرد آن­را محدود ساخته است و به همین علت در سال‏های گذشته، تلاش برای کاهش معایب چوب افزایش یافته است. اکثر روش‌های حفاظتی چوب بر پایه استفاده از مواد شیمیایی است که باعث ایجاد آلودگی در محیط­زیست می‏شوند. در این میان، روش‌های اصلاح حرارتی با استفاده از محیط روغنی به‌عنوان یک روش کاملاً سبز مورد توجه قرار گرفته­اند، چرا که روغن‌های مصرفی در این نوع روش اصلاحی، از منابع طبیعی به‌دست می‏آیند و منجر به ایجاد آلودگی زیست­محیطی نمی­شوند. در مطالعه حاضر با استفاده از روغن کلزا، روغن آفتابگردان و مخلوط هر دو روغن به نسبت مساوی، چوب‌های راش در دمای 130 درجه سانتی‌گراد به‌مدت شش ساعت و سپس در دمای 25 درجه سانتی‌گراد به‌مدت دو ساعت تیمار شدند. سپس از چوب‌های تیمارشده برای اندازه‏گیری خواص فیزیکی، مکانیکی و مقاومت در برابر موریانه استفاده شد. داده­های آزمایش با استفاده از آزمون آنالیز واریانس در قالب طرح کاملاً تصادفی و گروه‌بندی میانگین مقادیر آزمایش‌شده با استفاده از آزمون چند دامنه­ای دانکن (DMRT)، به‌ کمک نرم‌افزار SPSS 26، برای ارزیابی تفاوت‌ها مورد بررسی قرار گرفت. مقدار احتمال در این پژوهش برابر با 05/0 در نظر گرفته شد (05/0˂p). نتایج آزمون فیزیکی نشان داد که میزان هم‌کشیدگی و واکشیدگی در تمام نمونه­های تیمار‌شده نسبت به نمونه شاهد به‌میزان معناداری کاهش و چگالی افزایش پیدا کرد. همچنین آزمون‌های حفاظتی نشان­دهنده کاهش معنادار حملات موریانه به نمونه­های تیمار‌شده در مقایسه با نمونه شاهد بود. در آزمون مقاومت به ضربه، نمونه‏های تیمارشده نسبت به شاهد کاهش نشان دادند، امّا در مدول گسیختگی و مدول الاستیسیته، نمونه‏های تیمارشده با شاهد دارای اختلاف معنی‏دار نبودند. هدف این مطالعه، بررسی اثر تیمار روغن-گرمایی به‌روش گرم-سرد بر ویژگی­های فیزیکی و مکانیکی و مقاومت بیولوژیک چوب راش نسبت به حمله موریانه Microcerotermes diversus Silvestri بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

©2025 The author(s). This is an open access article distributed under Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0), which permits use, sharing, adaptation, distribution and reproduction in any medium or format, as long as you give appropriate credit to the original author(s) and the source.

  

https://doi.org/10.22067/jpp.2025.89057.1200

مراجع

  1. Abedini, R., & Gorji, M. (2020). Effect of different oil heat treatment conditions on chemical structure and physical properties of wingnut (Pterocarya fraxinifolia) wood. Iranian Journal of Wood and Paper Industries, 11(2), 199-209.‏ (In Persian with English abstract). http://dorl.net/dor/1001.1.20089066.1399.11.2.3.9
  2. Ahmed, F., Fouad, H., Liang, S., Hu, Y., & Mo, J. (2019). Termites and Chinese agricultural system: applications and advances in integrated termite management and chemical control. Insect Science, 28, 2-20. https://doi.org/1111/1744-7917.12726
  3. Asghari Aghmashhadi, Z., Ghorbani, M., Amininasab, S.M., & Abedini, R. (2021). The effect of different modification conditions on the efficiency of poplar wood epoxidation and the physical properties of the product. Iranian Journal of Wood and Paper Industries, 11(4), 645-656. (In Persian with English abstract). http://dorl.net/dor/1001.1.20089066.1399.11.4.10.0
  4. Ayesha, A., Akhtar, M.S., Tayyaba, B., & Imran, B. (2018). Efficacy of Biomax and Fiprokill against Heterotermes indicola (Wasmann). Asian Journal of Agriculture and Biology, 6(1), 90-94.
  5. Bazyar, B. (2012). Decay resistance and physical properties of oil heat treated aspen wood. BioResources, 7(1), 0696-0705.‏ https://doi.org/15376/biores.7.1.696-705
  6. Falemara, B.C., Ampitan, T., & Oyeleye, I.O. (2015). Effects of hot and cold treatment techniques on preservative absorption of Triplochiton Scleroxylon (Obeche) against fungi attack. Applied Tropical Agriculture, 20(1), 146-151.
  7. Bignell, D.E. (2018). Wood-feeding termites, In Saproxylic Insects. Springer, Sydney, Australia, pp. 339-373. https://doi.org/10.1007/978-90-481-3977-4
  8. Dastoorian, F., Gasemi, M., Abedini, R., & Amini nasab, S.M. (2020). Effect of poplar wood impregnation with epoxidized soybean oil on the set recovery. Iranian Journal of Wood and Paper Industries, 11(3), 381-394. (In Persian with English abstract). http://dorl.net/dor/1001.1.20089066.1399.11.3.4.2
  9. Ghorbani, M., & Hosseinzadeh, S. (2015). Effect of heat-treatment with raw cotton seed oil on decay resistance and dimensional stability of beech (Fagus orientalis). Iranian Journal of Wood and Paper Industries, 6(1), 119-131. (In Persian with English abstract). http://dorl.net/dor/1001.1.20089066.1394.6.1.10.9
  10. Habibpour, B. (1994). Termites (Isoptera) fauna, economic importance and their biology in Khuzestan. M.Sc. Thesis, College of Agriculture, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran. 143 pp. (In Persian with English abstract).
  11. Haseli, M., Efhami, Sisi, D., Abdolkhani, A., & Oladi, R. (2024). Effect of oil heat treatment on weathering resistance of poplar wood. Journal of Forest and Wood Products, 77(1), 55-71. (In Persian with English abstract). https://doi.org/10.22059/jfwp.2024.371195.1279
  12. Lee, S.H., Zaidon, A., Lum, W.C., Halip, J.A., Ang, A.F., Tan, L.P., Chin, K.L., & Tahir, M.P. (2018). Thermal treatment of wood using vegetable oils: A review. Construction Build Material, 181, 408-419. https://doi.org/10.1016/j.conbuildmat.2018.06.058
  13. Manalo, R.D., & Acda, M.N. (2009). Effects of hot oil treatment on physical and mechanical properties of three species of Philippine bamboo. Journal of Tropical Forest Science, 21(1), 19-24.
  14. Mozaffarian, V.A. (2004). Trees and Shrubs of Iran. Farhang Moaser Publication, Tehran, Iran, pp. 1470. (In persian).
  15. Owoyemi, J.M., Olaniran, S.O., & Aliyu, I.D. (2013). Effect of density on the natural resistzance of ten selected nigerian wood species to subterranean termites. Prolignio, 9(1), 32-40.
  16. Ozcan, S., Ozcifci, A., Hiziroglu, S., & Toker, H. (2012). Effects of heat treatment and surface roughness on bonding strength. Constr Build Mater, 33, 7–13. https://doi.org/10.1016/j.conbuildmat.2012.01.008
  17. Perry, D.T., & Choe, (2020.) Volatile essential oils can be used to improve the efficacy of heat treatments targeting the western drywood termite: Evidence from a laboratory study. Journal of Economic Entomol, 113(3). 1373-1381.  https://doi.org/10.1093/jee/toaa177  
  18. Poursartip, L., Saadatvafa, K., & Rezayati Charani, P. (2019). Study on the feeding preference of Microcerotermes diversus Silvestri Termite to three species of beech, eucalyptus and cypres. Iranian Plant Protection Research, 33(1). 35-43. (In Persian with English abstract). https://doi.org/10.22067/jpp.v33i1.74552
  19. Salman, S., Thévenon, M.F., Pétrissans1, A., Dumarçay, S., Candelier, K., & Gérardin, P. (2017). Improvement of the durability of heat-treated woos against termites. Ciencia y Tecnología 19(3), 317-328. https://doi.org/10.4067/S0718-221X2017005000027
  20. Tanaomi, A., Mohebbi, B., & Ghahri, S. (2012). The effect of oleothermal treatment on physical and mechanical properties of beech wood. journal of Wood and Forest Science and Technology, 19(3), 111-126. (In Persian with English abstract). http://dorl.net/dor/1001.1.23222077.1391.19.3.7.2
  21. Taravati, S. (2018). Evaluation of low-energy microwaves technology (Termatrac) for detecting western drywood termite in a simulated drywall system. Journal of Economic Entomology, 111(3), 1323-1329. (In Persian with English abstract). https://doi.org/10.1093/jee/toy063
  22. Tasdelen, M., Can, A., & Sivrikaya, H. (2019). Some physical and mechanical properties of maritime pine and poplar exposed to oil-heat treatment. Turkish Journal of Forestry, 20(3), 254-260. https://doi.org/10.18182/tjf.566647
  23. Tay , J.W., & James, (2021). Field demonstration of heat technology to mitigate heat sinks for drywood termite (Blattodea: Kalotermitidae) management. Insects, 12(12), 1090. https://doi.org/10.3390/insects12121090
  24. Var, A.A., Yalcin, M., Yalcin, O.U., & Demir, M. (2021). Effects of hot-cold oil treatment on biological. Resistance and physical properties of Brutia Pine Sapwood. Ciencia y Tecnología, 23)42(, 1-12. https://doi.org/10.4067/s0718-221x2021000100442

 

ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار