بررسی اثر ترکیبات آللوشیمیایی جو زراعی (Hordeum vulgare L.)بر جوانه زنی، رشد گیاهچه و فعالیت برخی آنزیم‌های گیاهچه سلمه‌تره (Chenopodium album L.)

فرهودی, روزبه; مدحج, عادل; علوی نیا, سیدرضا

doi:10.22067/jpp.v28i2.39997

بررسی اثر ترکیبات آللوشیمیایی جو زراعی (Hordeum vulgare L.)بر جوانه زنی، رشد گیاهچه و فعالیت برخی آنزیم‌های گیاهچه سلمه‌تره (Chenopodium album L.)

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شوشتر

² واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

10.22067/jpp.v28i2.39997

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی اثر مواد آللوشیمیایی جو بر جوانه زنی و فعالیت آنزیمی گیاهچه سلمه‌تره در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. مواد آللوشیمیایی استخراج شده از عصاره جو شامل ترکیبات فنلی و آلکالوییدهای آتروپین، استریکنین و کوئینین بودند. نتایج آزمایش نشان داد که آلکالوئیدهای آتروپین و استریکنین جو بیشترین اثر منفی را بر درصد و سرعت جوانه زنی، وزن تر، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز و آلفاآمیلاز گیاهچه سلمه‌تره داشتند. این ترکیبات باعث افزایش تخریب غشای سلولی و غلظت مالون دی آلدهید در بافت گیاهچه گیاه هدف نیز شدند. بیشترین غلظت مالون دی‌آلدهید گیاهچه سلمه‌تره در تیمار استریکنین، 076/0 نانومول بر گرم وزن تر گیاهچه بود. بیشترین فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز (به ترتیب 3/6 و 1/17 میلی گرم جذب در 60 ثانیه) و آنزیم آلفاآمیلاز (9 نانو مول بر بذر بر دقیقه) پس از شاهد در تیمار کونیئین مشاهده شد که نشان‌دهنده اثر کمتر این آلکالوئید بر گیاه هدف در مقایسه با سایر ترکیبات بود. اثر ترکیبات فنلی و آلکالوئیدی بر فعالیت آنزیم کاتالاز بیشتر از پراکسیداز و آلفاآمیلاز بود. به طور کلی، مواد آللوشیمیایی موجود در اندام‌های هوایی جو اثر بازدارندگی معنی‌داری بر جوانه زنی و رشد گیاهچه های سلمه‌تره داشتند و در بین تیمارهای مورد آزمایش، آلکالوئید آتروپین و استریکنین و فنل بیشترین اثر تخریبی را به خود اختصاص دادند.

کلیدواژه‌ها