پاسخ‌های دفاعی پنبه به گونه‌های قارچ تریکودرما و اثر آن در کنترل بیماری مرگ گیاهچه ناشی از Rhizoctonia solani

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد و عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات پنبه کشور، گرگان

2 دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

بیماری مرگ گیاهچه یکی از بیماریهای مهم پنبه در مناطق مختلف کشور می باشد که همه ساله خسارت زیادی به مزارع پنبه کاری وارد می نماید. بدلیل خاکزاد بودن عوامل مرگ گیاهچه، استفاده از روش‌های شیمیایی مثل پوشش دادن بذر با سموم شیمیایی و یا سم پاشی مزارع نتیجه رضایت بخشی ببار نمی‌آورد، بهمین جهت در سالهای اخیر توجه زیادی به مبارزه بیولوژیک بخصوص استفاده از قارچ‌های آنتاگونیست و بخصوص قارچ تریکودرما شده است. مهم ترین مکانیسم بیوکنترلی تریکودرما تحریک سیستم دفاعی گیاه است. بدین منظور از این قارچ جهت القاء مقاومت گیاه پنبه بر علیه بیماری مرگ گیاهچه استفاده گردید. در این بررسی ابتدا با استفاده از روش کشت متقابل (Dual culture)، توانایی آنتاگونیستی جدایه‌های تریکودرما علیه قارچ عامل بیماریRhizoctonia solani بررسی گردید. 9 جدایه برتر، جهت آزمایشات بیوکنترلی در شرایط گلخانه انتخاب گردید. در مطالعات گلخانه ای مشخص گردید جدایه‌های Trichoderma virens A224 و T.harzianum A291 دارای بیشترین اثر بیوکنترلی می باشند. این دوجدایه در بررسی‌های آنزیمی در شرایط ژرمیناتور مورد استفاده قرار گرفت. بررسی‌های آنزیمی در قالب طرح کاملاً تصادفی و بصورت فاکتوریل در 4 تکرار انجام شد. بررسی تغییرات فعالیت آنزیم پراکسیداز، بتا -1و3 گلوکاناز و میزان فنل کل عصاره ریشه چه پنبه با استفاده از روش‌های کالریمتری و دستگاه اسپکتروفتومتر صورت گرفت. ارزیابی فعالیت پراکسیداز و بتا- 1و3 گلوکاناز نشان داد که هر دو جدایه قارچ تریکودرما و رایزوکتونیا به تنهایی هر کدام باعث افزایش فعالیت این آنزیم‌ها و در نتیجه القاء مقاومت در گیاهچه پنبه می‌باشند. اما میزان فعالیت این آنزیم از نظر آماری در تیمار هر دو قارچ به صورت توأم از میزان بالاتری برخوردار است. میزان آنزیم پراکسید در روز دوازدهم نمونه برداری و میزان آنزیم بتا- 1و3 گلوکاناز در روز دهم نمونه برداری به حداکثر میزان خود رسید. در بررسی ترکیبات فنلی کل، حداکثر میزان این ترکیبات در عصاره ریشه چه گیاهان تیمار شده با جدایه‌های تریکودرما به همراه قارچ رایزوکتونیا مشاهده گردد. نتایج این آزمایش نشان می دهد قارچ تریکودرما در القاء مقاومت گیاه پنبه نسبتاً مؤثر بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Defense Responses of Cotton to Trichoderma spp. and Its Influence in Control of Seedling Damping-off by Rhizocto\nia solani

نویسندگان [English]

  • f. Azad Disfani 1
  • h. Rohani 2
  • M. Falahati Rastegar
  • E. Mahdikhani Moghaddam 2
چکیده [English]

Damping-off of seedling is a major disease of cotton in Iran. Disease may become epidemic in soil with low temperature and high moisture if seed treatment isn’t done. Recently, Trichoderma spp. are considered as one of the biological control methods of seedling Damping-off. One proposed mechanism for biocontrol in Trichoderma spp. is stimulation of host defense responses and induction of resistance.In this survey, antagonistic effect of Trichoderma spp. on Rhizoctonia solani were studied using dual culture test. Nine isolate were selected for greenhouse studies. Results showed that Trichoderma virens isolate A224 and Trichoderma harzianum isolate A291 had maximum biocontrol effect on seedling Damping-off. Both isolates increased weight of seedling radicles too. Isolate A224 and isolate A229 were applied on enzyme activity in germinator. Experiments were conducted factorial in Completely Randomized design with 4 replications. Peroxidase, β- 1,3 glucanse activity and total phenolic compounds levels were evaluated by colorimetic. Experiments indicated that maximum level of peroxidase activity is induced 12 days after planting and maximum level of peroxidase activity is induced 10 days after planting. Trichoderma isolates and Rhizoctonia solani individually increased Peroxidase, β- 1,3 glucanase activity and total phenolic compounds levels, but they are more pronounced and more persistent in the case of applying of combination of two fungi(Trichoderma and Rhizoctonia) in comparision to the control.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biological control
  • Cotton Seedling Damping-off
  • Defense Responses
  • Rhizoctonia solani
  • Trichoderma
CAPTCHA Image