شناسایی مورفولوژیکی و مولکولی گونه‌های عمده Meloidogyne و پراکنش آن‌ها در باغ‌های انار استان‌های خراسان

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• نفیسه کتولی ¹
• عصمت مهدیخانی مقدم ²
• رضا اقنوم ³

¹ دانشجوی دکتری بیماری‌شناسی گیاهی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

² استاد گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

³ استادیار مرکز تحقیقات و آموزش خراسان رضوی، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مشهد

10.22067/jpp.v34i3.84054

چکیده

انار از محبوب­ترین درختان میوه و یکی از مهم­ترین محصولات صادراتی در ایران است. نماتدهای ریشه گرهی (spp. Meloidogyne ) از بیمارگرهای جدی در انار می­باشند. به منظور بررسی پراکنش آلودگی باغ­های انار به گونه­های نماتد ریشه گرهی، طی سال­های 94 و 95، تعداد 195 نمونه خاک و ریشه از مناطق عمده تحت کشت انار در استان­های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی جمع‌آوری گردید. پس از استخراج، شناسایی گونه­ها با استفاده از مشخصات ریخت­شناسی و ریخت سنجی لارو، ماده­ی بالغ و شبکه کوتیکولی انتهای بدن ماده صورت گرفت. همچنین برای اولین بار در استان شناسایی گونه­ها با استفاده از آغازگرهای اختصاصی SCAR انجام گرفت. گونه­های M. incognita، M. javanica و M. arenariaشناسایی شدند. آغازگرهای Inc-14 قطعه bp399 را برای گونه M. incognita،ar  قطعه bp420 را برای گونه M. arenaria وJav  قطعه bp670 را برای گونه M. javanica نشان داد. آلودگی درختان انار به نماتد ریشه­گرهی تقریبا در اغلب شهرستان­ها مشاهده گردید اما شدت آلودگی بسیار متغیر می­باشد. درصد آلودگی باغ‌های انار به نماتد ریشه گرهی به ترتیب در شهرستان­های بردسکن 93/19%، بجستان 3/12% خلیل آباد9/6%، فردوس 4/5 % ، کاشمر 3/4%، تربت حیدریه 5/3%، نهبندان 3/1%، مانه 1/1% و جاجرم 8/0% برآورد شده است. بالاترین درصد آلودگی به نماتد ریشه گرهی با 5/57 % در باغ­های انار شهرستان بردسکن (بخش انابد روستای فاطمیه) مشاهده گردید و گونه M. incognitaنژاد دو بیشترین پراکنش را در باغ­های انار استان نشان داد.

کلیدواژه‌ها

• انار
• آغازگر اختصاصی SCAR
• M. incognita
• M. arenaria
• M. javanica

20.1001.1.20084749.1399.34.3.2.4

موضوعات

• بیماری ها

---

مراجع

1. 1- Adam M. A. M., Phillips M. S., and Blok V. C. 2007. Molecular diagnostic key for identification of single juveniles of seven common and economically important species of root-knot nematode (Meloidogyne spp.). Plant Pathology, 56: 190 –197
   2-Akhyani A. 1987. Important pest and diseases of pomegranates in Yazd and Isfahan provinces. Introduction to the Articles of the First Seminar on Pomegranate Problems in Iran. College of agriculture and natural resource of Tehran, Kraj. (in Persian)
   3- Anonymous. 2005. Statistical Book of Agricultural of Iran. Iranian Statistical Centre,
   Tehran, Iran. (in Persian)
   4-Askariyan H., Sharifnabi B., Oliya M., Mahdikhani Moghadam E., and Akhavan E. 2009. Identification of Meloidogyne javanica with use of morphometric and morphologic characterize and specific primer in Kerman Province. Sciences and Technology of Agriculture and Natural Resources Ju. 47 : 279-289. (in Persian)
   5- Atkin, A. 2012.
   6- Behzadi Shahrbabaki H. 1997. Genetic diversity of pomegranate genotypes in Iran. Agriculture Education Pub. 265 p.
   7- Barker K.R., Carter C.C., and Sasser J.N. 1985. An advanced treatise on Meloidogyne, Plant. pathol. 4: 212- 233
   8- Bashiri S., Jamali S., and Gol Mohamadi M.2012. Molecular Identification of Meloidogyne incognita nematode isolated from kiwifruit roots in northern Iran. 3rd Iranian agricultural Biotechnology Conference. Ferdowsi University of Mashhad.
   9-De Ggrisse AT. 1969. Rediscription ou modification de quelques techniques utilisees dans letude des nematodes phytoparasitaries. Meddelingen Rijksfauculteit landbouwweteschappen Bull 34:351-356.
   10-De Ley I.T., Karssen G., De Ley P., Vierstraete A., Waeyenberge L., Moens M., Vanfleteren J. 1999. Phylogenetic analyses of internal transcribed spacer region sequences within Meloidogyne. Journal of Nematology, 31: 530–531
   11-Esser R.P., Perry V.G., Taylor A.L. 1976. A diagnostic compendium of the genus Meloidogyne (Nematoda: Heteroderidae). Proceedings of Helminthological Society of Washington, 43: 138–150.
   12- Fourie, H., Zijlstra C., and A. H. Mcdonald. 2001. Identification of root knot nematode species occurring in South Africa using the SCAR-PCR technique. J. Nematol. 3: 675-680.
   13- Jain R.K., Mathur K.N., and Singh R.V. 2010. Estimation of losses due to plant parasitic nematodes on different crops in India. Indian J. Nematol, 37(2): 219-221.
   
   14- Janssen T., Karssen G., Verhaeven M., Coyne D., and Bert W. 2016. Mitochondrial coding genome analysis of tropical root-knot nematodes (Meloidogyne) supports haplotype based diagnostics and reveals evidence of recent reticulate evolution. Scientific Reports, 6: 22591.
   15- Jepson S. B. 1987. Identification of root-knot nematodes Meloidogyne species.CABI Publishing, 265p.
   16- Jeyaprakash A., Tigano M. S., Brito J. A., and Dickson D .W. 2006.Differentiation of Meloidogyne floridensis from M. arenaria using high-fidelity PCR amplified mitochondrial AT-rich sequences. Nematropica 36 (1): 1-12
   17- Hatamabadi Farahani M. 2015. Final report of research in determine distribution, severity of infection and identification of root knot nematode species in pomegranate orchards in Saveh city. Natural research and education center of Iran, Tehran. 31 p. (in Persian)
   18-Hatamabadi Farahani M.,Ghalandar M., and Hoseininezhad A. 2018. Investigation of Distribution Root knot nematode in pomegranate orchards in Saveh city.23rd Iranian plant protection congress, Gorgan. P 725. (in Persian)
   19-Hartman K. M., and Sasser J. N. 1985. Identification of Meloidogyne species on the basis of differential host test and perineal pattern morphology. Pp. 69–77 in J. N. Sasser and C. C. Carter, eds. An advanced treatise on Meloidogyne, vol. II. Biology and control. Raleigh, NC: North Carolina State University Graphics
   20- Harris T.S., Sandal L.J., Powers T.O. 1990. Identification of single Meloidogyne juveniles by polymerase chain reaction amplification of mitochondrial DNA. Journal of Nematology, 22: 518–527
   21- Hunt D. J., and Hundoo Z. A. 2009. Taxonomy, identification and principal species.
   Pp:55-97. In: R. N. Perry, M. Moens and J. L. Starr. Root-knot nematodes (ed.). CABI, Wallingford, UK
   22-Kargar Bideh A. 1989. Investigation of survey plant parasitic nematode in fruit trees ( pomegranate, pistachio and almond) in Yazd province. Ms thesis. Tarbiat Modarres University Faculty of Agriculture. 140 p. (in Persian)
   23- Kheiry A., and Baruti SH. 1987. Introducing plant parasitic nematodes collected from soil around pomegranate roots. Introduction to the Articles of the First Seminar on Pomegranate Problems in Iran. College of agriculture and natural resource of Tehran, Kraj. P19. (in Persian)
   24- Kiewnick S., Holterman M., van den Elsen S., van Megen H., Frey J.E., Helder J. 2014. Comparison of two short DNA arcoding loci (COI and COII) and two longer ribosomal DNA genes (SSU & LSU rRNA) for specimen identification among quarantine root-knot nematodes (Meloidogyne spp.) and their close relatives. European Journal of Plant Pathology, 140: 97–110.
   25- Lunt D. H., Kumar S., Koutsovoulos G., and Blaxter M. L.2014. The complex hybrid origins of the root knot nematodes revealed through comparative genomics. Peer j 2,
   26-Mireh Ki K., Abdollahi M., Mohaghegh Dolat abadi M., and Ghezelbash N. 2014. Application of Morphological Characters and PCR- SCAR Markers for Identification of Dominant Species of Root-knot Nematode (Meloidogyne spp.) in Glasshouses of Cold Region of Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad Province, Iran. Agricultural biotechnology.vol 13. (in Persian with English abstract)