ارزیابی تحمل برخی گیاهان زراعی به بقایای علف کش تری بنورون متیل (گرانستار) در خاک

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 فردوسی

2 دانشکده کشاورزی

چکیده

تری بنورون متیل با نام تجاری گرانستار یکی از مهمترین علف کش های سولفونیل اوره ها می باشد که درکنترل علفهای هرز مزارع گندم ایران کاربرد زیادی دارد. پایداری نسبتاً زیاد این علفکش ها در خاک از مهمترین مشکلات زیست محیطی و زراعی مرتبط با کاربرد آنها است. به منظور ارزیابی حساسیت هفت گیاه زراعی عمده به بقایای علف کش گرانستار در خاک آزمایش زیست سنجی در زمستان 1388 به صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملا تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. عوامل مورد بررسی شامل گیاهان زراعی (نخود، عدس، لوبیا، گوجه فرنگی، ذرت، کلزا و چغندرقند ) و بقایای شبیه سازی شده علف کش گرانستار در خاک (0، 00009/0، 0002/0، 0004/0، 009/0 ، 001/0، 002/0 ، میلی گرم در کیلوگرم خاک) بودند. برای تحلیل نتایج آزمایش، یک هفته پس از ظهور گیاهان، درصد سبز شدن آنها تعیین و درصد بقا و مقدار ماده خشک اندام های هوایی و ریشه گیاهان 30 روز پس از سبز شدن آنها اندازه گیری شد. ارزیابی پاسخ گیاهان به بقایای علف کش تری بنورون متیل پس از تجزیه واریانس داده های حاصل از طریق برازش زیست توده تولیدی آنها به معادله های 3 و 4 پارامتری سیگموئیدی به غلظتهای مختلف علف کش انجام و مقدار باقیمانده علف کش برای کاهش 50 درصد ماده خشک ریشه و اندام های هوایی (ED50) گیاهان مورد مطالعه محاسبه شد. براساس نتایج آزمایش، درصد سبز شدن و رشد ریشه و ساقه در همه گیاهان به شکل کاملأ معنی داری (0.01≥P) تحت تاثیر بقایای علف کش گرانستار قرار گرفت. اما بقاء گرانستار بر درصد بقایای گیاهان مورد مطالعه تاثیری نداشت. بیشترین (96/ 80 درصد) و کمترین (3/26 درصد) تلفات ماده خشک ساقه بترتیب در کلزا و لوبیا مشاهده شد. با افزایش بقایای گرانستار در خاک رشد ریشه در همه گیاهان مانند ساقه، کاهش معنی داری (0.01≥P) داشت. بطوریکه بیشترین (27/91 درصد) و کمترین (3/31 درصد) تلفات ماده خشک تولیدی ریشه بترتیب در کلزا و لوبیا مشاهده شد. براساس شاخص (ED50) لوبیا (0078/0 میلی گرم در کیلو گرم خاک) و چغندر قند (00002/0میلی گرم در کیلو گرم خاک) بترتیب متحمل ترین و حساس ترین گیاهان به بقایای علف کش تری بنورون متیل بودند و سایر گیاهان مورد مطالعه به ترتیب حساسیت بصورت: گوجه فرنگی < لوبیا < نخود < ذرت < عدس < کلزا < چغندرقند، طبقه بندی شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Some Crops Tolerance to Granstar (Tribenuron methyl) Herbicide Soil Residual

نویسندگان [English]

  • ebrahim izadi 1
  • Mohammad hasan rashed 2
  • Gh. Mahmoudi
  • M. Dehghan
1
2
چکیده [English]

Tribenuron methyl (granstrar) is one of the most important sulfonylurea herbicides using in Iranian wheat field. their residue persistence in soil is one of the main environmental and agronomical problems. In order to study the sensitivity of seven crops to tribenuron methyl soil residual, a bioassay experiment was conducted at Ferdowsi University of Mashhad at 2009. Experimental type was completely randomized design in a factorial arrangement with three replications. Treatments included crops (pea, bean, lentil, corn, rape seed, sugar beet and tomato) and tribenuron methyl residual simulated concentration in soil (0, 0.00009, 0.0002, 0.0004, 0.009, 0.001 and 0.002 mg kg-1 soil). For analysis of results plants emergence was determined after a week of planting and their survival percentage, shoot and root biomass production measured 30 days after their emergence. Plants response to tribenuron methyl residue was fitted with sigmoidal 3 and 4 parametric equations to the shoot biomass data as a function of the herbicide residue concentrations and was used to calculate the doses for 50% inhibition of shoot (ED50). Results showed, crop emergence, shoot and root growth were affected significantly (P≥ 0.01) by tribenuron methyl soil residue. But tribenuron methyl residue didn’t effect (P≥ 0.05) on crop survival. The highest (80.96%) and the lowest (26.83%) shoot dry matter lost were observed in rape seed and bean respectively. Root biomass production in all crops reduced as increasing tribenuron methyl soil residual concentration as like as shoot biomass. The highest (91.27%) and lowest (31.3%) root dry matter lost were observed in rape seed and bean respectively. Based on ED50 parameter for shoot, bean (0.0078 mg kg-1 soil) and sugar beet (0.00002 mg kg-1 soil) appeared to be the most tolerant and susceptible crops to tribenuron methyl soil residue respectively. Other crops as their susceptibility to tribenuron methyl followed the order: tomato < bean < pea < corn< lentil

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sulfonylurea herbicides
  • Bean
  • corn
  • Lentil
  • Pea
  • Rape
  • Sugar beet
  • Tomato
  • Tribenuron methyl
CAPTCHA Image