شناسایی عامل اصلی پوسیدگی عمومی ریشه و طوقه گندم در استان خراسان شمالی

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• امیدعلی عمارلو ¹
• حمید روحانی ²
• عصمت مهدیخانی مقدم ³

¹ دانشگاه فنی و حرفه ای

² دانشگاه فردوسی مشهد

³ فردوسی

10.22067/jpp.v25i4.11800

چکیده

Abstract
The common root rot of wheat is appeared as important disease in the recent years in northern Khorasan province, Iran. For this purpose several sampling was performed from diseased fields during 1386-1387. The investigated fields were localized in Shirvan, Farooj, Bojnoord, Esfaraen , Maneh and Samlaghan located in northern Khorasan provice, Iran. The samplings were done in seedling, tillage and flowering stages of wheat. The infected parts of plants were cultured on different culture media. Four species Bipolaris sorokiniana, Periconia circinat, Coniothyrium cerealis and Phoma sp. were isolated, purified and determined. Pathogenecity of isolates on wheat and their effects on wet and dry weight of plant root system was evaluated in pots containing autoclaved field soil or Perlite infested by inoculum of each isolate. This experiment was realized in greenhouse condition and under water stress treatments. The results showed high similarity between the symptoms appeared on the root of plants inoculated artificially and those of infected naturally in field. There was also significant difference (P=95%) between the mean of dry and the wet weight of plant root system inoculated by different isolates. The minimum and maximum decrease, compared with control, were noted for plants inoculated by B. sorokiniana (85.06%) and C. cerealis (20.85%), respectively. Such decrease was noted 84.59 and 57.03 % for plants inoculated with Phoma sp. and P. criminate, respectively. They showed an intermediate cases.

Keywords : Common root rot, Wheat, Bipolaris, Periconia, Coniothyrium, Phoma

20.1001.1.20084749.1390.25.4.1.2

---

عنوان مقاله [English]

Recognition the Principle Agent of Common Crown and Root Rot of Wheat in North Khorasan Province

نویسندگان [English]

• Omid ali Amarloo ¹
• Hamid Rouhani ²
• esmat mahdikhani moghadam ³

¹ Department of Plant Production Engineering,Faculty of Agriculture,Technical and Vocational University (TVU),Khorasan Razavi,Iran

² Ferdouwsi university of mashhad

³

چکیده [English]

چکیده
پوسیدگی عمومی طوقه و ریشه گندم در سال‌های اخیر به‌عنوان یک بیماری مهم در استان خراسان شمالی جلب توجه نموده است. به منظور شناسایی عامل یا عوامل اصلی قارچی بیماری در سال های زراعی 86- 1385و87 - 1386 نمونه برداری‌هائی از مزارع گندم آبی مشکوک به بیماری درمناطق شیروان، فاروج، بجنورد، اسفراین و مانه و سملقان در سه مرحله گیاهچه، پنجه زنی تا ساقه رفتن و ظهور سنبله تا سفت شدن دانه به عمل آمد. از بافت‌های آلوده قارچ‌های ,Bipolaris sorokiniana Periconia circinata ، Coniothyrium cerealisو Phoma sp. جدا و خالص سازی شد. بررسی بیماریزایی و اثر قارچ‌های ذکر شده بر وزن تر و خشک ریشه در شرایط تنش رطوبتی با اضافه نمودن زادمایه هر قارچ با خاک اتو کلاو شده مزرعه و در بستر پرلیت در شرایط گلخانه انجام شد. مشخصات علائم حاصله نشان داد که شباهت زیادی بین علائم موجود روی بوته‌های مشکوک به بیماری که از مزرعه جمع‌آوری شده بودند و علائم به‌وجود آمده روی بوته‌های آزمایشی وجود دارد. مقایسه میانگین وزن تر و خشک ریشه و طوقه بوته‌های تلقیح شده بوسیله قارچ‌های ذکر شده به روش آزمون دانکن نیز نشان داد که تفاوت معنی داری در سطح پنج درصد بین آن‌ها وجود دارد. بیشترین و کمترین کاهش وزن ریشه و طوقه به ترتیب مربوط به بوته‌های تلقیح شده بوسیله B. sorokiniana (با 06/85 درصد ) و C. cerealis (با 58/20 درصد) نسبت به تیمار شاهد تعیین گردید. بوته‌های تلقیح شده با دو قارچ Phoma sp. وcircinata . Pبه ترتیب با59/84 و 03/57 درصدکاهش وزن نسبت به شاهد حالت حد واسطی را نشان دادند.

واژه های کلیدی : پوسیدگی عمومی ریشه، گندم،Phoma ,Coniothyrium ,Periconia ,Bipolaris