بررسی برخی خصوصیات مورفولوژیکی مؤثر در افزایش قدرت رقابتی گندم (Trticum aestivum) در رقابت با علف هرز بروموس (Bromus japonicus)

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• منصور سارانی ¹
• پرویز رضوانی مقدم ²
• مهدی نصیری محلاتی
• اسکندر زند

¹ استادیار بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زابل، ایران

² گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

10.22067/jpp.v25i2.10099

چکیده

چکیده
به منظور بررسی قدرت رقابتی ارقام مختلف گندم ((Triticum aestivum L. در رقابت با علف هرز بروموس(Bromus japonicus Thunb.) این آزمایش در سال زراعی 83-1382 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سیستان در 20 کیلومتری شهرستان زابل در جنوب شرق ایران اجراء شد. در این آزمایش شش رقم گندم شامل دو رقم بومی( بولانی و کلک افغانی) و چهار رقم جدید ( چمران،کویر، هیرمند و هامون) به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و در تراکم مطلوب خود، با و بدون علف هرز بروموس کشت شد. تراکم بروموس در پلات های آلوده 100 بوته در متر مربع در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که توانایی رقابت ارقام بومی بیشتر از ارقام جدید و رقم قدیم بولانی دارای بیشترین شاخص رقابت، اما کمترین عملکرد را در بین ارقام داشت. رقم قدیم کلک افغانی از لحاظ شاخص رقابت در درجه دوم قرار گرفت و بیشترین عملکرد را در بین ارقام دارا بود و بعنوان رقم با بیشترین توانایی رقابت و رقم جدید هیرمند کمترین شاخص رقابت و کمترین عملکرد را داشت و بعنوان رقم با کمترین توانایی رقابت انتخاب شدند. رقم کلک افغانی در حضور بروموس از نظر خصوصیاتی مانند تجمع ماده خشک، شاخص سطح برگ، تعداد پنجه، ارتفاع، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه بر رقم جدید هیرمند برتری داشت و وزن خشک بروموس در مخلوط با ارقام بومی (بولانی و کلک افغانی) به مراتب کمتر از وزن خشک آن درمخلوط با ارقام جدید ( کویر، چمران، هیرمند و هامون) بود.

واژه های کلیدی: گندم، بروموس، رقابت، عملکرد

20.1001.1.20084749.1390.25.2.3.0

---

عنوان مقاله [English]

Competitive Characteristics of Wheat Cultivars in Competition with Japanese Brome (Bromus japonicus)

نویسندگان [English]

• Mansour Sarani ¹
• Parviz Rezvani Moghaddam ²
• M. Nassiri Mohalati
• E. Zand

¹ Assistant Professor in Plant Protection Research Department, Sistan Agricultural and Natural Resource Research Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Zabol, Iran

² Department of Agrotechnology, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad

چکیده [English]

Abstract
A field experiment was conducted to study the competitiveness of wheat cultivars against Bromus japonicus at Sistan Agricultural Research Station during 2003. The experimental design was a randomized complete block assigned in factorial arrangement of treatments with four replications. Six wheat cultivars comprised two natives (old cultivars; Boulani and Kalak-Afghni), and four new-released cultivars (Chamran, Hirmand, Kavir, and Hamoun) (as factor a) were grown in pure stand and in mixture with B. japonicus (as factor b). Weed density was 100 plants m-2. The old cultivars were found more competitive than new-released ones. Boulani was the most competitive cultivar, however, had the lowest yield. In contrast, Kalak-Afghani with a good competitive ability indicated the highest yield. Cultivar Hirmand with a low yield and the highest weed infestation was indicated the least competitive cultivar. The more competitive cultivars had more biomass, leaf area, plant height, tiller number, and grain yield than the less competitive ones in competition with B. japonicus.

Keywords: Wheat, Bromes, Competition, Yield