اثرات اسانس های اسطوخودوس و آویشن شیرازی روی بازدارندگی تخمریزی و کاهش جمعیت حشرات کامل نسل F1 سوسک چهارنقطه ای حبوبات Callosobruchus maculatus (F.)

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• زهرا گلستانی کلات
• غلامحسین مروج
• مجید عزیزی

دانشگاه فردوسی مشهد

10.22067/jpp.v26i3.15502

چکیده

اثرات اسانس های اسطوخودوس ((Lavandula angustifolia Mill و آویشن شیرازی (Zataria multiflora Boiss) روی بازدارندگی تخمریزی و کاهش جمعیت حشرات کامل نسل F1 سوسک چهارنقطه ای حبوبات Callosobruchus maculatus مورد بررسی قرار گرفت. پرورش حشرات و انجام آزمایشات در شرایط دمایی Cº1±29، رطوبت نسبی 5±60 درصد و تاریکی انجام گرفت. اسانس ها به روش تقطیر با آب استخراج شدند. با افزایش غلظت اسانس ها، میزان تخم ریزی حشرات و جمعیت حشرات کامل نسل F1 کاهش یافت. نتایج تجزیه رگرسیون بین میزان تخم ریزی و غلظت اسانس ها نشان داد که رابطه منفی و معنی داری بین این دو متغیر وجود داشت. رابطه مشابهی بین جمعیت حشرات کامل نسل F1 و غلظت اسانس ها نیز بدست آمد. مقایسه شیب خطوط نشان داد که اسانس اسطوخودوس نسبت به اسانس آویشن شیرازی در کاهش میزان تخمریزی و جمعیت حشرات کامل نسل F1 سوسک چهارنقطه ای حبوبات موثرتر بوده است. براساس نتایج حاصل از آنالیز شیمیایی اسانس ها توسط دستگاه GC-MS، تیمول (55 درصد)، لینالول (8/37 درصد) و p-سیمن (2/7 درصد) ترکیبات اصلی اسانس آویشن شیرازی و لینالول (8/42 درصد)، 1، 8-سینئول (4/23 درصد)، روزفوران اپوکساید (14 درصد)، منتون (8/6 درصد)، ایزومنتول (2/5 درصد) و ترانس-دی هیدروکاروون (3/4 درصد) ترکیبات اصلی اسانس اسطوخودوس بودند. با توجه به نتایج حاصل از این بررسی به نظر می رسد اسانس گیاهان مذکور ‌به‌عنوان بازدارنده تخمریزی و کاهش دهنده جمعیت حشرات کامل نسل F1 سوسک چهارنقطه ای حبوبات مناسب باشند.

کلیدواژه‌ها

• اسانس های گیاهی
• اسطوخودوس
• آویشن شیرازی
• بازدارندگی تخمریزی
• کاهش جمعیت کامل نسل F1

20.1001.1.20084749.1391.26.3.11.7

---

عنوان مقاله [English]

Effect of Essential Oils of Lavandula angustifolia and Zataria multiflora on Inhibition of Reproduction and Progeny Production of Callosobruchus maculatus (F.)

نویسندگان [English]

• Z. Golestani-Kalat
• Gholam hossein Moravej
• m azizi

چکیده [English]

Inhibitory effects of Lavandula angustifolia and Zataria multiflora essential oils were evaluated on reproduction and F1 progeny production of Callosobruchus maculatus. Insect’s culture and bioassays were conducted at 29 ±1ºC, 60±5% RH and dark condition. Essential oils were taken by hydrodistilation. The results indicated that there was a negative and significant linear relationship between reproduction of beetles and oil concentration. Similar relationship was found between F1 progeny and oil concentration. Comparison of regression slopes showed that L. angustifolia oil was more effective than Z. multiflora oil on reproduction and F1 progeny population. The essential oils analysis by GC-MS showed that the main compounds of Z. multiflora oil were Thymol (55%), Linalool (37.8%) and p-Cymene (7.2%) and those of L. angustifolia oil were Linalool (42.8%), 1, 8-Cineol (23.4%), Rosefuran epoxide (14%), Menthone (6.8%), Isomenthol (5.2%) and Dihydro carvone (trans) (4.3%). The results indicated that these essential oils especially L. angustifolia oil might be suitable alternatives for stored products protection against C. maculatus

کلیدواژه‌ها [English]

• Essential oils
• F1 progeny reduction
• L. angustifolia
• Reproduction inhibitory
• Z. multiflora