اثر فعالیت‌های کشاورزی بر تنوع و فراوانی عنکبوت‌ها در مزارع گندم استان‌های خراسان‌رضوی و شمالی

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

چکیده

عنکبوت‌ها یکی از فراوان‌ترین بی‌مهرگان شکارگر در اکوسیستم‌های خاکی هستند که به‌عنوان عوامل بیولوژیک، در کنترل آفات محصولات زراعی پتانسیل زیادی دارند. به‌منظور شناخت گونه و تعیین تنوع و فراوانی عنکبوت‌ها و همچنین شناخت اثر فعالیت‌های کشاورزی بوم نظام زراعی اصلی استان‌های خراسان‌رضوی و شمالی بر آن‌ها، مطالعه‌ای در سه منطقه متفاوت از نظر میانگین درجه حرارت و بارندگی سالیانه در شهرستان‌های شیروان، مشهد و گناباد انجام شد. دو سیستم کشاورزی کم‌نهاده و پرنهاده گندم و سیستم طبیعی هر منطقه به‌عنوان اکوسیستم‌های مورد مطالعه مد نظر قرار‌گرفتند. مصرف نهاده‌های کشاورزی ملاک تمایز مزارع در سیستم‌های کشاورزی بود، به‌طوری‌که مزارع سیستم‌های کم‌نهاده و پرنهاده در هر منطقه به‌ترتیب بر اساس کم‌ترین و بیش‌ترین مقدار مصرف نهاده‌ها انتخاب گردیدند. نمونه‌برداری با استفاده از تور حشره‌گیری و از سطح گیاهان در مزارع گندم و واحدهای انتخابی از سیستم‌های طبیعی انجام گرفت. بر اساس نتایج فعالیت‌های کشاورزی در هر منطقه تاثیری بر میانگین غنای گونه‌ای عنکبوت‌ها نداشت. اما غنای گونه‌ای عنکبوت‌ها تحت تاثیر اقلیم بود و در محدوده اقلیمی مورد مطالعه با افزایش میانگین بارندگی و کاهش میانگین حرارتی سالیانه افزایش نشان داد. فراوانی عنکبوت‌ها تحت تاثیر اقلیم نبود و در همه مناطق، در سیستم‌های کشاورزی بیش‌تر از سیستم‌های طبیعی بوده و در منطقه گناباد این برتری معنی‌دار شد. گرچه غنای گونه‌ای عنکبوت‌ها در شرایط گرم و خشک کم‌تر بود اما به‌نظر می‌رسد با مدیریت مناسب، به‌ویژه حفظ درختان در حاشیه مزارع، می‌توان فراوانی این جانوران را در سیستم‌های کشاورزی افزایش داده و از کارکرد مفید آنها در کنترل بیولوژیکی آفات بهره برد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Agricultural Practices on Abundance and Diversity of Spiders in Winter Wheat Fields of Razavi and Northern Khorasan Provinces, Iran

نویسندگان [English]

  • A. Khodashenas
  • Alireza Koocheki
  • P. Rezvani Moghaddam
  • H. Sadeghi Namaghi
  • M. Nassiri Mahallati
چکیده [English]

Spiders are one of the most abundant invertebrates in terrestrial ecosystems that have a good potential to pest control in crops. Species richness and abundance of spiders and the effects of different agricultural practices on these predators were studied in winter wheat fields in Shirvan, Mashhad and Gonabad, cities in northeast of Iran. In each region, high and low input fields of winter wheat and a natural system were selected. Sampling was done by sweep net from the surface of plants in the fields and selected area of natural systems. Results showed that species richness of spiders was affected by climatic conditions. With increasing of mean annual precipitation and decreasing of mean annual temperature in studied regions, species richness of spiders increased. Spiders abundance was not affected by climatic conditions and in agricultural systems was higher than natural systems. Abundance of these animals was affected by management of agricultural systems, especially by conservation of trees around the fields. Although species richness of spiders was lower in dry region, but with proper management of agricultural systems, abundance of these animals and useful function of them will increase for pest control.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Spiders
  • Spider’s species richness
  • Spider’s abundance
  • Winter wheat
CAPTCHA Image