پاسخ عملکرد و اجزای عملکرد نخود (Cicer arientinum L.)

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• سیدکریم موسوی ¹
• عبدالرضا احمدی ²

¹ سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

² دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه لرستان

10.22067/jpp.v23i2.2542

چکیده

چکیده
به منظور ارزیابی اثرات تاریخ کاشت، تراکم کاشت و تداخل علف‌های‌هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار طی سال زراعی 85ـ1384 در شهرستان خرم آباد اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل تاریخ کاشت در دو سطح (پاییزه و زمستانه)، تراکم کاشت در سه سطح (25، 50 و 75 بوته در مترمربع) و وضعیت تداخل علف‌های‌هرز در دو سطح (وجین دستی و شاهد بدون کنترل) بود. عملکرد دانه نخود در واحد سطح در کشت پاییزه تقریباً دو برابر آن در کشت زمستانه بود. برتری کشت پاییزه عمدتاً به انطباق فنولوژی گیاه زراعی با رژیم رطوبتی و حرارتی مناسب مربوط است. افزایش تراکم کاشت از 25 بوته در مترمربع به 50 و 75 بوته در مترمربع به ترتیب سبب افزایش 24 و 27 درصدی عملکرد دانه نخود در واحد سطح شد. افزایش تراکم کاشت از 50 به 75 بوته در مترمربع افزایش معنی‌دار عملکرد دانه نخود را در پی نداشت؛ از این رو به نظر می‌رسد افزایش تراکم کاشت نخود فراتر از 50 بوته در مترمربع صرفه اقتصادی چندانی در پی نداشته باشد. با این که میانگین تراکم گونه‌های یک‌ساله در کشت پاییزه بیش از 3 برابر میانگین تراکم گونه‌های یک‌ساله در کشت زمستانه بود؛ ولی در شرایط عدم کنترل علف‌های‌هرز نیز حداکثر زیست توده نخود برای کشت پاییزه 47 درصد بیشتر از کشت زمستانه بود. عملیات وجین به طور متوسط سبب افزایش 58 درصدی عملکرد دانه نخود در واحد سطح شد. این موضوع گویای اهمیت مدیریت علف‌های‌هرز برای دست‌یابی به پتانسیل تولید نخود است.

واژه های کلیدی: نخود، تاریخ کاشت، تراکم کاشت رقابت علف‌های‌هرز

20.1001.1.20084749.1388.23.2.1.4

---

عنوان مقاله [English]

Response of chickpea (Cicer arientinum L.) yield and yield componenents to

نویسندگان [English]

• s. k. Mousavi ¹
• A. Ahmadi ²

¹ agricultural research education and extension organization

² Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Lorestan University, Korramabad, Iran

چکیده [English]

Abstract
Field experiment was conducted to evaluate the effects of sowing date, crop density, and weed interference on yield and yield components of chickpea in Lorestan Province during 2005-06. The experimental was a randomized complete block design by factorial arrangement with 4 replications. The experiment had 3 factors: sowing date at 2 levels (autumn, and winter), crop density at 3 levels (25, 50, and 75 plants m-2), and weed interference at 2 levels (weed free, and weed infested throughout the entire growing season). The chickpea grain yield in autumn crop was twice as much winter crop approximately. It seems that the superiority autumn crop is related to coincidence of crop phenology with appropriate water and temperature regime. Chickpea grain yield per area increased 24 and 27% as crop density increased from 25 to 50, and 75 plants m-2 respectively. By increasing of crop density from 50 to 75 plants m-2, chickpea grain yield did not increase significantly (only 2.25% excess). It seems that increasing of chickpea density more than 50 plants m-2 has not any economic advantage. Although, weed density in autumn sowing was approximately three-fold more than weed density in winter sowing, but in weedy condition chickpea grain yield per area in autumn sowing was about 47% more than yield in winter sowing. Weed control caused 58% grain yield increase related to weedy plots. This is show the importance of weed management to achieving chickpea yield potential.

Key words: Chickpea, Sowing date date, Crop density, Weed interference