مطالعه شاخص‌های تحمل به خشکی در لاین‌های اینبرد ذرت در شرایط آبیاری محدود و کامل

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• سعید صفری
• حمید دهقانی
• رجب چوگان

دانشگاه تربیت مدرس

10.22067/jpp.v23i2.2546

چکیده

چکیده
به منظور بررسی ژنتیکی شاخص‌های مقاومت به خشکی، 25 اینبرد ‌لاین ذرت تحت سه محیط آزمایشی آبیاری نرمال، آبیاری محدود در دوره رویشی و آبیاری محدود در دوره زایشی مطالعه گردید. نتایج آزمایش آبیاری محدود در دوره رویشی نشان داد که بیشترین ضریب تغییرات فنوتیپی و ژنتیکی مربوط به دو شاخص تحمل به ترتیب 83/83 و 04/68 درصد و برای شاخص حساسیت به تنش به ترتیب 59/79 و 19/60 درصد بدست آمد. شاخص‌های میانگین حسابی(MP)، میانگین هندسی(GMP) و تحمل تنش (STI) بیشترین همبستگی فنوتیپی و ژنتیکی با عملکرد در شرایط آبیاری محدود و همبستگی معنی‌داری با صفات عملکرد، دانه در ردیف، ردیف در بلال و وزن 500 دانه در شرایط آبیاری نرمال دارند. شاخص تحمل (TOL) و حساسیت به تنش (SSI) همبستگی ژنتیکی منفی و معنی‌دار با دو صفت دانه در ردیف و ردیف در بلال و همبستگی مثبت و معنی‌دار با وزن 500 دانه در شرایط آبیاری محدود نشان می‌دهند. نتایج آزمایش آبیاری محدود در دوره زایشی نیز نشان می‌دهد که شاخص GMP بیشترین ضریب تغییرات فنوتیپی و ژنتیکی را داراست. شاخص‌های میانگین حسابی (MP)، میانگین هندسی ((GMP، تحمل تنش ((STI و حساسیت به تنش ((SSI همبستگی فنوتیپی و ژنتیکی معنی‌داری با صفات عملکرد، دانه در ردیف، ردیف در بلال و وزن 500 دانه در شرایط آبیاری محدود در مرحله زایشی نشان می‌دهند. همچنین شاخص‌های MP، GMP و STI همبستگی فنوتیپی و ژنتیکی معنی‌داری با صفات عملکرد، دانه در ردیف، ردیف در بلال و وزن 500 دانه و شاخص TOL همبستگی بالایی با صفت عملکرد، ردیف در بلال و وزن 500 دانه در شرایط آبیاری نرمال دارند. با توجه به ضرایب همبستگی فنوتیپی و ژنتیکی جهت بهبود صفات مورد بررسی می‌توان از شاخص‌هایی که با این صفات همبستگی بالایی دارند، استفاده کرد.

واژه‌های کلیدی: ذرت، شاخص تحمل، خشکی، همبستگی، تنش رویشی، تنش زایشی

20.1001.1.20084749.1388.23.2.3.6

---

عنوان مقاله [English]

Study of drought tolerance indices in maize inbred lines under limited irrigation and normal conditions

نویسندگان [English]

• S. Safari
• H. Dehghani
• R. Chogan

چکیده [English]

Abstract
In order to genetic investigation of drought resistance indices, on 25 maize inbred lines, an experiment was conducted under three irrigation regimes; normal irrigation, limited vegetative irrigation and limited reproductive irrigation. In the limited vegetative irrigation, TOL (Stress Tolerance) index had the highest phenotypic and genotypic coefficient of variation (83.83% and 68.04% respectively) and SSI (Stress Susceptibility Index) had highest phenotypic and genotypic coefficient of variation (79.59% and 60.19% respectively). The MP (Mean productivity), GMP (Geometric Mean Productivity) and STI indices had highest phenotypic and genotypic correlation with grain yield under limited irrigation and had significance correlation with grain yield, kernel per row, row per ear and 500- grain weight under normal irrigation condition. The results of limited reproductive irrigation also indicated that GMP had highest phenotypic and genotypic coefficient of variation. MP, GMP, STI and SSI (Stress Susceptibility Index) indices showed significant phenotypic and genotypic correlation with grain yield, kernel per row, row per ear and 500- grain weight traits under limited irrigation in reproductive condition. MP, GMP, STI and SSI indices had significant phenotypic and genotypic correlation with grain yield, kernel per row, row per ear and 500- grain weight traits under normal irrigation condition. With consideration of phenotypic and genotypic coefficient of correlation, drought indices that had high correlation with studied traits can be used to improve them.

Key words: Maize, Tolerance index, Drought, correlation, Vegetative stress, Reproductive stress