تغییرات جمعیت کرم ساقه‌خوار برنج Chilo suppressalis Walker (Lepidoptera: Pyralidae) در مؤسسه تحقیقات برنج مازندران

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

چکیده

چکیده
کرم ساقه‌خوار برنج (Chilo suppressalis Walker) از آفات کلیدی گیاه برنج در شمال ایران می‌باشد. با توجه به اهمیت آگاهی از تغییرات جمعیت در مدیریت آفات، بررسی تغییرات جمعیت این آفت در مزارع برنج بخش مرکزی استان مازندران (ایستگاه تحقیقاتی برنج آمل) طی سال‌های 1384 و 1385 انجام شد. اولین شب‌پره‌‌های نر و ماده‌ در فصل زراعی 1384 به ترتیب در بیستم و سی‌ام اردیبهشت و در سال 1385 به ترتیب در دهم و بیستم اردیبهشت در طبیعت مشاهده شدند. اولین دستجات تخم و لاروهای آفت به ترتیب در دهم و بیستم خرداد 1384 جمع‌آوری گردیدند. این آفت دارای سه نسل در بخش مرکزی مازندران بود که اوج تراکم حشرات کامل نسل اول آن در سال زراعی 1384 در بیستم خرداد، نسل دوم در سی‌ام تیر و نسل سوم در اوایل شهریور و در سال زراعی 1385 به ترتیب پانزدهم خرداد، سی‌ام تیر و بیست و پنجم مرداد مشاهده گردیدند. بر اساس نتایج پژوهش در سال زراعی 1384،‌ تراکم جمعیت شب‌پره‌های نر و ماده در نسل‌های اول و سوم تفاوت معنی‌داری با یکدیگر نداشتند اما بیشترین تراکم جمعیت شب‌پره‌‌های نر و ماده متعلق به نسل دوم بود، در حالی که در سال زراعی 1385 پروانه‌های نسل اول تراکم بالاتری نسبت به نسل‌های دوم و سوم داشتند. بیشترین تعداد دستجات تخم شمارش شده در سال زراعی 1384 مربوط به نسل اول 6 ±22 دسته تخم و برای نسل‌های دوم و سوم به ترتیب 4 ±14 و 3 ±11 عدد شمارش گردید. نتایج بررسی‌ها در سال زراعی 1384 نشان داد که طول دوره‌ی رشد و نمو نسل اول حدود 40 روز و برای نسل‌های دوم و سوم به ترتیب 20 و 25 روز و این ارقام در سال زراعی 1385 به ترتیب 40، 30 و 20 روز بود. بررسی تعداد شب‌پره‌‌های نر و ماده‌ی شکار شده از اردیبهشت تا شهریور 1384 نشان داد که اگرچه در ابتدای ظهور نسل‌های اول و دوم، تعداد نرها نسبت به تعداد ماده‌ها بیشتر بود، اما به تدریج تعداد ماده‌ها افزایش یافته و در نهایت نسبت جنسی در تمام نسل‌ها به نفع ماده‌ها بود. در این پژوهش، تأثیر شرایط آب و هوایی روی تغییرات جمعیت مراحل مختلف زیستی کرم ساقه‌خوار برنج نیز مورد ارزیابی قرار گرفت.

واژه‌های کلیدی: تغییرات جمعیت، کرم ساقه خوار برنج، Chilo suppressalis، مازندران

عنوان مقاله [English]

Population Fluctuations of Chilo suppressalis Walker (Lepidoptera: Pyralidae) in Rice Research Centre of Mazandaran

نویسندگان [English]

  • H. Ghahari
  • M. Amoughli Tabari
چکیده [English]

Abstract
Striped rice stem borer, Chilo suppressalis Walker (Lepidoptera: Pyralidae) is a major pest of rice in northern Iran. Regarding to the importance of population dynamics studies in pest management programs, the population fluctuations of C. suppressalis was studied in central part of Mazandaran province (Rice Research Centre of Mazandaran) during 2005-2006. The male and female moths were firstly observed in 9th and 19th May 2005, and 29th April and 9th May 2006, respectively. The first egg masses and larvae were collected in 30th May and 10th June 2005, respectively. C. suppressalis had three generations in central part of Mazandaran province, which the peak of density was observed at 9th June, 20th July, 23rd August, respectively in 2005, and 5th June, 20th July and 16th August in 2006. The highest population density of both males and females moths in 2005 was observed in the 2nd generation, while the first generation had the highest population density than the 2nd and 3rd ones in 2006. The highest population density of egg masses was counted for the 1st generation (22±6 egg masses), and were 14±4 and 11±3 egg masses for the 2nd and 3rd generations, respectively. The generation time in 2005 was 40, 20, and 25 days for the 1st, 2nd and 3rd generations, respectively, and 40, 30, and 20 days in 2006. Captures of moths in light traps through 20th April until 20th August 2005 indicated that the male counts were more than the females at the beginning of the first and second generations, but the sex ratio gradually deviated toward females. In this research, the climates' effect on the population fluctuations of different life stages of C. suppressalis was evaluated too.

Keywords: Population fluctuations, Striped rice stem borer, Chilo suppressalis, Mazandaran

CAPTCHA Image