2024-03-29T04:30:17Z
https://jpp.um.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=5283
Journal of Iranian Plant Protection Research
2980-8170
2980-8170
1400
35
4
ارزیابی اثرات قارچکشهای مختلف روی قارچ Podosphaera leucotricha ، عامل بیماری سفیدک پودری سیب درختی
حسین
کربلائی خیاوی
حسین
خباز جلفایی
حسین
رمضانی
بیماری سفیدک پودری سیب یکی از مهمترین بیماریهای سیب است که انتشار جهانی دارد و عامل بیماری آن، قارچPodosphaera leucotricha Ell. Et Ev. میباشد. هدف از این مطالعه، تعیین میزان کارآیی قارچکش بوسکالید + پیراکلواستروبین (بلیس® WG38%) (ساخت شرکت ب آ اس اف) (با دزهای 0/4، 0/7 و 1 در هزار) در مقایسه با قارچکشهای تریفلوکسیاستروبین + فلوپیرام (لوناسنسیشن® SC 500) (0/2 در هزار)، تریفلوکسیاستروبین (فلینت® WG50%) (0/2 در هزار) و تریفلوکسیاستروبین + تبوکونازول (ناتیوو® WG50%) (0/2 در هزار) برای کنترل بیماری سفیدک پودری سیب است. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با هشت تیمار و هر تیمار با چهار تکرار در استان اردبیل اجرا شد. تیمارهای شاهد شامل تیمار با آبپاشی و تیمار بدون آبپاشی بودند. ده روز پس از مشاهده اولین علائم بیماری در تیمار شاهد از برگها نمونهبرداری شد و درصد وقوع بیماری و درصد شدت بیماری محاسبه گردید. نتایج نشان داد قارچکشهای بلیس® با دز یک و 0/7 در هزار، لوناسنسیشن® 0/2 در هزار، ناتیوو® 0/2 در هزار و فلینت® 0/2 در هزار از کارآیی بالایی در کنترل بیماری سفیدک پودری سیب برخوردار بودند. کارآیی قارچکش جدید بلیس® در دزهای یک و 0/7 در هزار به ترتیب معادل 76 و60 درصد به دست آمد. از آنجا که هر دو دز بلیس® کارآیی مطلوبی در کنترل بیماری دارند، لذا برای محافظت از سلامت کاربر قارچکش، مصرفکننده محصولات سمپاشی شده و محیط زیست و همچنین کاهش هزینهها، دز 0/7 در هزار توصیه میگردد.
Apple
Chemical control
Fungicide
Pyraclostrobin + Boscalid
Resistance
2022
01
21
399
407
https://jpp.um.ac.ir/article_40742_1830aa1108160c7dd34b733966c4f28b.pdf
Journal of Iranian Plant Protection Research
2980-8170
2980-8170
1400
35
4
بررسی واکنش چند رقم غیرهیبرید و هیبرید گوجهفرنگی به بیماری خالزدگی باکتریایی
افسانه
عباس پور انبی
مریم
خضری
بیماری خالزدگی باکتریایی گوجهفرنگی که توسط باکتری Pseudomonas syringae pv. tomato ایجاد میشود، یکی از بیماریهای مهم گوجهفرنگی در جهان و ایران است که میتواند به طور جدی میزان عملکرد و کیفیت محصول را تحت تاثیر قرار دهد. این بیماری بذربرد است بنابراین موثرترین راهکار در کنترل بیماری، استفاده از بذر و نشاء سالم و عاری از باکتری میباشد اما از روشهای دیگری از قبیل استفاده از ارقام مقاوم یا متحمل، رعایت اصول بهداشتی، تناوب کاشت و کاربرد سموم باکتریکش، نیز در مدیریت تلفیقی بیماری استفاده میشود. در این پژوهش، واکنش 24 رقم (غیرهیبرید و هیبرید) گوجهفرنگی در برابر بیماری خالزدگی باکتریایی در محیط گلخانه مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور، از گیاهچههای چهار تا پنج برگی گوجهفرنگی استفاده شد و مایهزنی به صورت اسپری سوسپانسیون (OD600) CFU ml-1 107×1 باکتری بیماریزا روی گیاهچهها انجام شد. در بررسی مقاومت ارقام مورد مطالعه، زمان ظهور اولین نشانههای بیماری، شدت بیماری ایجاد شده و سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری (AUDPC) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد، شاخص AUDPC با زمان ظهور اولین نشانههای بیماری (0/71=r) و شاخص شدت بیماری (0/76=r) همبستگی مثبت داشت اما زمان ظهور اولین نشانههای بیماری با شدت بیماری (0/22=r) همبستگی معنیداری نداشت. بر اساس یافتههای این پژوهش، نتایج حاصل از ارزیابی چند شاخص مختلف در بررسی واکنش ارقام گیاهی به بیماریها، اطلاعات دقیقتری در رابطه با میزان حساسیت یا مقاومت ارقام به بیماری ارائه میدهد. در این مطالعه، ارقام هیبرید Hyb. 1585، Hyb. Superset، King stone، Hyb. Bellariva وHyb. Firenze، همچنین رقم غیرهیبرید Super Chef، بهعنوان ارقام با مقاومت بالاتر در برابر بیماری خالزدگی باکتریایی گوجهفرنگی ارزیابی شدند که استفاده از این ارقام در مدیریت تلفیقی این بیماری توصیه میگردد.
AUDPC
Pseudomonas syringae pv. Tomato
resistance cultivars
Tomato
2022
01
21
409
420
https://jpp.um.ac.ir/article_40540_3d2d7449fb074f50e23daacef0929ce3.pdf
Journal of Iranian Plant Protection Research
2980-8170
2980-8170
1400
35
4
پراکنش و تحلیل تبارزایی ویروس برگ بادبزنی مو در باغات انگور استان خراسان رضوی براساس پروتئین پوششی
سارا
قارونی کاردانی
محمود رضا
کریمی شهری
فاطمه
آزاد دیسفانی
ویروس برگ باد بزنی مو (Grapevine fanleaf virus, GFLV) در تاکستانهای مناطق مختلف دنیا شیوع دارد. علائم ایجاد شده توسط این ویروس اغلب در سه گروه برگ بادبزنی، موزاییک زرد و رگبرگ نواری تقسیمبندی شدهاند که علت تفاوت در ایجاد علائم، به تنوع ژنتیکی جدایهها نسبت داده شده است. شدت علائم ایجاد شده به جدایهی ویروس، حساسیت رقم مو و شرایط محیطی بستگی دارد. در این تحقیق پراکنش و تحلیل تبارزایی ناحیه کدکننده پروتئین پوششی ویروس بررسی شد. نمونهها از تاکستانهای استان خراسان رضوی جمعآوری و ژن پروتئین پوششی از پنج جدایه تکثیر، همسانهسازی و تعیین ترادف گردید. به این منظور، تعداد 109 نمونه برگ دارای علائم از تاکستانها جمعآوری و در آزمون الایزا با استفاده از آنتیبادی اختصاصی GFLV آلودگی به ویروس در 58 نمونه تأیید شد. بیشترین میزان آلودگی در بین نمونههای جمعآوری شده از منطقه محمدیه واقع در شهرستان کاشمر بود. با استفاده از آغازگرهای اختصاصی قطعهای بطول 1760 جفت باز مربوط به طول کامل ناحیه کدکننده پروتئین پوششی ویروس و قسمتی از انتهای'3 ژنوم تکثیر شد. پروتئین پوششی جدایههای انتخاب شده در سطح نوکلئوتیدی و آمینواسیدی بهترتیب 94-90 و 97-91 درصد با جدایههای سایر نقاط دنیا شباهت داشت. تحلیل تبارزائی بر اساس ناحیه کد کننده پروتئین پوششی، جدایههای ایرانی GFLV را در شاخهای مجزا از جدایههای سایر نقاط دنیا قرار داد. همچنین جدایههای شمال شرق کشور در گروهی مجزا از جدایههای شمال غرب کشور قرار گرفتند، که نشاندهنده اثر جدایی جغرافیایی در تکامل GFLV است. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر بومی بودن GFLV در ایران و گسترش احتمالی آن از این منطقه به سایر نقاط جهان است.
distribution
Genetic diversity
Khorasan Razavi and Grapevine fan leaf virus
2022
01
21
421
431
https://jpp.um.ac.ir/article_40404_a5fccfe1942cd457e213c83314eaca9d.pdf
Journal of Iranian Plant Protection Research
2980-8170
2980-8170
1400
35
4
بررسی تأثیرکاربرد همزمان Trichoderma harzianum و مالچ گیاهی بر عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیکی گندم رقم نارین
مخدره
مهربانی
عباس
محمدی
مسعود
خزاعی
مجید
جامی الاحمدی
به منظور بررسی تأثیر کاربرد همزمان Trichoderma harzianum و مالچ گیاهی بر عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیکی گندم رقم نارین و تآثیر آن بر روی برهمکنش این رقم با قارچ Alternaria alternata، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارها شامل شاهد (بدون کاربرد تریکودرما هارزیانوم)، تریکودرما خاک کاربرد، تریکودرما برگکاربرد در مرحله دانهبندی، تریکودرما خاک کاربرد توأم با برگکاربرد در مرحله دانهبندی بودند. در مرحله دانه بندی هر واحد آزمایشی به دو بخش تقسیم شد و تیمار بیمارگر عامل لکه برگی در دو سطح (تلقیح اندام هوایی در مرحله دانهبندی و بدون تلقیح) بعنوان فاکتور فرعی در آزمایش در نظر گرفته شد. هدف از کاربرد تیمار بیمارگر بررسی تآثیر قارچ تریکودرما در حضور بیمارگر بود و تأثیر آن بر صفات فیزیولوژیکی (شامل فنل کل، کلروفیل a، کلروفیل b، کاروتنوئید، کلروفیل کل) بود جهت بررسی اثر کاربردهای مختلف تریکودرما بر رقم نارین نیز در بخش دیگر کرت که بدون تیمار بیمارگر بود تجزیه و تحلیل صفات رشدی، عملکرد و اجزای عملکرد اندازهگیری شد. پس از تلقیح بیمارگر هیچ گونه علائم بیماری اعم از نکروز یا کلروز برگی مشاهده نشد. تجزیه صفات فیزیولوژیکی نشان داد که تنها میانگین اثر ساده تلقیح یا عدم تلقیح A. alternata با وجود تریکودرما اختلاف معنیداری (P < 0.05) از نظر محتوی فنل کل داشت و نتایج صفات رشدی، عملکردی نشان داد که تیمار T. harzianum بر هیچ کدام اثر معنیداری نداشت. دادههای این تحقیق برای اولین بار نشان داد که A. alternata توانایی ایجاد بیماری برروی گندم نارین را داشت.
Alternaria
Leaf spot
Mulch
Phenol
Trichoderma
2022
01
21
433
444
https://jpp.um.ac.ir/article_40763_2e6a1ff418a0a30e48950d55e7cbc98f.pdf
Journal of Iranian Plant Protection Research
2980-8170
2980-8170
1400
35
4
ارزیابی کنهکش گیاهی حاوی روغن پنبه دانه و میخک علیه کنه تارتن دو لکهای سیب
مصطفی
میرزائی
محمدرضا
نعمت اللهی
هاشم
کمالی
کنه تارتن دولکهای سیب (Tetranychus urticae Koch) همه ساله در باغات سیب کشور خساراتی را به باغداران تحمیل مینماید. استفاده مداوم از کنهکش/حشرهکشهای شیمیایی طیف وسیع جهت کنترل این آفت، علاوه بر احتمال ایجاد مقاومت، باعث از بین بردن دشمنان طبیعی نیز شده است. همچنین تا به امروز هیچ کنهکش گیاهی بر روی این گونه در ایران ثبت نشده است. در این راستا، کنهکش گیاهی حاوی روغن پنبه دانه و میخک (Pestout®) جهت کنترل مراحل فعال این آفت با غلظتهای 3 و 5 در هزار و در مقایسه با سموم رایج اسپیرودیکلوفن با غلظت نیم در هزار، فنازاکوئین با غلظت نیم در هزار و شاهد (آبپاشی) در سه استان تهران، اصفهان و خراسان رضوی مورد ارزیابی قرار گرفت. این آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی و در سه تکرار (هر تکرار شامل دو درخت سیب ده ساله رقم زرد و با شرایط یکسان) برای هر تیمار انجام شد. نمونهبرداری یک روز قبل از سمپاشی و زمان های 3، 7 و 14 روز پس از سمپاشی از هر واحد آزمایشی صورت گرفت. درصد تلفات با فرمول هندرسون-تیلتون محاسبه و پس از تجزیه واریانس مرکب دادهها با استفاده از نرمافزار SAS، مقایسه میانگین درصد کارایی تیمارها با آزمون دانکن صورت گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده از سه منطقه هر دو غلظت پستاوت در تمام روزها کارایی بالایی داشته و قابل مقایسه با سموم رایج شیمیایی بودند. بنابراین میتوان گفت که کنهکش پستاوت جایگزین خوبی جهت کنترل این آفت بوده و غلظت 3 در هزار این ترکیب در ایران قابل توصیه میباشد.
Apple
Botanical acaricide
Pestout
two-spotted spider mite
2022
01
21
445
455
https://jpp.um.ac.ir/article_40740_eced753de2ff44c34e31ffd9411f1e4b.pdf
Journal of Iranian Plant Protection Research
2980-8170
2980-8170
1400
35
4
نشانگرهای ریزماهوارهای و کاربرد آن در تجزیه و تحلیل تنوع ژنتیکی جمعیتهای بالتوری سبز (Neuroptera:Chrysopidae) (Stephens, 1836) Chrysoperla carnea
فاطمه
عبدالاحدی
علی نقی
میرمویدی
صمد
جمالی
لیلا
زارعی
مطالعات کمی روی تنوع و ساختار ژنتیکی دشمنان طبیعی آفتها که به عنوان عوامل کنترل زیستی نیز شناخته میشوند، در کشور انجام شده است. این پژوهش با هدف مقایسه تنوعژنتیکی جمعیتهای بالتوریسبز Chrysoperla carnea انجام شد. جمعیتهای مختلف از چهارده استان کشور شامل استانهای آذربایجانشرقی، آذربایجانغربی، اصفهان، کرمان، کرمانشاه، لرستان، مازندران، گیلان، هرمزگان، تهران، کردستان، شیراز، زنجان و همدان جمعآوری شدند. این جمعیتها با جمعیتهای هلندی با استفاده از 10 نشانگر مولکولی ISSR مقایسه شدند. بیشترین درصد چندشکلی مربوط به جایگاه ژنی UBC-809 به میزان 88/88 درصد و کمترین آن متعلق به جایگاه ژنی UBC-886 به میزان 33/33 درصد بود. کمترین فاصله ژنتیکی جمعیت هلندی با جمعیتهای مورد مطالعه، مربوط به جمعیت استان گیلان و بیشترین فاصله ژنتیکی با جمعیت استان کرمان بود. میانگین تعداد آلل، برای جمعیت هلندی، گیلان و کرمان بهترتیب معادل، 6/9، 6/6، 4/1 و میانگین تعداد آلل موثر، 1/48، 1/41 و 1/19 بدست آمد. مطالعه حاضر نشان داد که نشانگرهای ISSR در مطالعه تنوعژنتیکی این حشره کارایی بالایی دارند.
Chrysoperla carnea
ISSR primers
geographical populations
Genetic diversity
2022
01
21
457
468
https://jpp.um.ac.ir/article_40617_f6558ebd3093f9ff23273edebb562658.pdf
Journal of Iranian Plant Protection Research
2980-8170
2980-8170
1400
35
4
تأثیر ترکیبات مختلف آلی و شیمیایی روی تراکم جمعیت سفیدبالک گلخانه و برخی ترکیبات ثانویه گیاه لوبیا
محمد
کاراموزیان
مریم
پهلوان یلی
کمال
احمدی
سفیدبالک گلخانه،Trialeurodes vaporariorum Westwood یکی از آفات مهم گیاه لوبیای معمولی است. در این تحقیق تاثیر برخی ترکیبات آلی شامل عصاره متانولی پوست گردو (MW)، عصاره انهگزانی پوست گردو (NW)، عصاره متانولی دانه شوید (MD)، عصاره انهگزانی دانه شوید(ND) و اسید سالیسیلیک (SA)، به تنهایی و در ترکیب با آفتکش اسپیروتترامات (SP) روی سفیدبالک گلخانه و برخی ترکیبات شیمیایی ثانویه گیاه لوبیا بررسی شد. آزمایشها در شرایط گلخانه با محلولپاشی تیمارهای مورد بررسی روی گیاهان لوبیا انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که تراکم جمعیت سفیدبالک گلخانه و ترکیبات شیمیایی ثانویه گیاه به طور معنیداری تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی بود. میزان فنل کل در تیمارهای مختلف بین 58/96 تا 114/07 میلیگرم بر گرم وزن خشک متغیر بود که بیشترین و کمترین مقدار آن بهترتیب در تیمارهای ترکیب اسپیروتترامات با عصاره متانولی دانه شوید و ترکیب اسپیروتترامات با عصاره انهگزانی پوست گردو بهدست آمد. بیشترین مقدار فلاونوئید کل گیاه لوبیا نیز در تیمار ترکیب اسپیروتترامات با اسید سالیسیلیک بود. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تراکم جمعیت سفیدبالک گلخانه در تیمار اسپیروتترامات به تنهایی کمتر از سایر تیمارها بود اما اختلاف معنیداری نیز با تیمارهای تلفیقی و تیمار عصاره متانولی پوست گردو نداشت. همچنین همه تیمارهای مورد مطالعه در مقایسه با شاهد بهطور قابل توجهی موجب تغییر تراکم جمعیت این آفت و افزایش مقدار فنل کل گیاه لوبیا شدند. بنابراین میتوان از این ترکیبات بویژه عصاره متانولی پوست گردو در برنامههای مدیریت تلفیقی این آفت استفاده نمود.
salicylic acid
Plant extract
total flavonoid
Total phenol
Whitefly
2022
01
21
469
480
https://jpp.um.ac.ir/article_40352_ee8b45d411461ae6edef8fe3fabe41ee.pdf
Journal of Iranian Plant Protection Research
2980-8170
2980-8170
1400
35
4
تأثیر کوددهی عناصر ریزمغذی در گیاه فلفل دلمه، Capsicum annuum L. بر رشد جمعیت پشه شتهخوار، Aphidoletes aphidimyza Rondani با تغذیه از شته سبز هلو، Myzus persicae (Sulzer)
مجید
میراب بالو
طیبه
علی زمانی
روابط میان گیاه-گیاهخوار-دشمن طبیعی بسیار پیچیده بوده و کیفیت گیاهان میزبان در سطح اول تغذیه میتواند پارامترهای زیستی دشمن طبیعی را در سطح سوم تغذیهای تحت تأثیر قرار دهد. پشۀ شتهخوار Aphidoletes aphidimyza Rondani در مرحلهی لاروی شکارگر اختصاصی گونههای مختلف ها شته از جمله شتۀ سبز هلو Myzus persicae (Sulzer) است. در بررسی حاضر، تأثیر محلولپاشی گیاه فلفل دلمه، Capsicum annuum L. با کودهای ریزمغذی آهن، روی، مس و منگنز در مقایسه با شاهد روی پارامترهای زیستی و رشد جمعیت پشۀ شته خوار A. aphidimyza در تغذیه از شته سبز هلو مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج به دست آمده، محلولپاشی فلفل دلمه با کودهای ریزمغذی پارامترهای زیستی و جدول زندگی شکارگر را تحت تاثیر قرار داد و منجر به افزایش باروری، طول عمر حشرات کامل نر و ماده و دوره تخمریزی شد. بیشترین و کمترین میزان باروری شکارگر به ترتیب در تیمار آهن (39/5 تخم) و شاهد (24/69 تخم) مشاهده شد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) پشه شته خوار در تیمار آهن بیشترین (بهترتیب 0/148 و 1/160 بر روز) و در شاهد کمترین (بهترتیب 0/097 و 1/102 بر روز) بود. بیشترین و کمترین مقادیر نرخ خالص تولید مثل (R0) شکارگر نیز به ترتیب در تیمارهای آهن و شاهد (15/8 و 6/42 ماده/ماده/نسل) ثبت شد. همچنین، کمترین میانگین طول یک نسل (T)،A. aphidimyza در تیمار منگنز (18/096 روز) به دست آمد. بنابراین، استفاده از عناصر ریزمغذی با بهبود کیفیت گیاهان میزبان حشرات گیاهخوار میتواند با تأثیر مثبت بر زیستشناسی و جدول زندگی شکارگر A. aphidimyza در برنامههای مدیریت تلفیقی شته سبز هلو مورد استفاده موثر قرار گیرد.
Life table؛ Micronutrient fertilizer
Nutritional interaction؛ Three trophic study
2022
01
21
481
494
https://jpp.um.ac.ir/article_40405_b86e7f521b04b9511f57f5dee50f248b.pdf
Journal of Iranian Plant Protection Research
2980-8170
2980-8170
1400
35
4
تأثیر مدت زمان و عمق دفن بر شکست خواب و درصد جوانهزنی بذور علف هرز میاگروم (Myagrum perfoliatum L.)
فیروزه
شریفی کالیانی
سعید
جلالی هنرمند
ایرج
نصرتی
علیرضا
باقری
حسن
حیدری
میاگروم با نام علمی Myagrum perfoliatum L. علف هرزی زمستانه است که در ایران و بویژه در استان کرمانشاه در محصولات زمستانه و پاییزه مانند گندم و جو مشکلساز شده است و جمعیت آن رو به افزایش است اما متأسفانه علیرغم خسارت و پراکنش بالای میاگروم، مطالعات زیادی راجع به اکولوژی، فیزیولوژی و بیولوژی آن انجام نشده است. بنابراین این آزمایش در سال زراعی 94-1393 با هدف بررسی تأثیر مدت زمان و عمق دفن بذر بر شکست خواب و جوانهزنی بذور علف هرز میاگروم بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی در آزمایش شامل مدت زمان دفن بذور در خاک (270، 360 و 420 روز)، عمق دفن بذور (صفر، 5، 10، 20 و 40 سانتیمتر)، دما (25 درجه سانتیگراد ثابت، 5/10 و 10/20 درجه سانتیگراد متغیر) و نور (نور و تاریکی) بودند. نتایج نشان داد که درصد جوانهزنی بذور علف هرز میاگروم در نور و تاریکی اختلاف معنیداری نداشتند، همچنین زمان دفن بذور، دما، عمق دفن بذور و اثر متقابل زمان دفن*دما اثر معنیداری (p≤0.01) بر درصد جوانهزنی بذور گذاشت. بالاترین درصد جوانهزنی (69/5 درصد) با گذشت زمان دفن 420 روز و در دمای 20/10 درجه سانتیگراد متغیر مشاهده شد، همچنین در سطح خاک و با افزایش عمق دفن بذور (بیشتر از 5 سانتیمتر) زنده مانی و درصد جوانهزنی بذور در مقایسه با عمق 5 سانتیمتری خاک کاهش یافت (بهترتیب 50/49، 51/76، 54/36 و 67/99 درصد کاهش درصد جوانهزنی در عمق 0، 10، 20 و 40 سانتیمتری خاک در مقایسه با عمق 5 سانتیمتری خاک) زیرا بذور برای جوانهزنی به شرایط خاص رطوبتی و دمایی نیاز دارند که بنابر نتایچ بهدست آمده این شرایط در عمق 5 سانتیمتری خاک وجود داشته است پس میتوان نتیجه گرفت که انجام شخم عمیق و رفتن بذور به اعماق ممکن است به مدیریت این علف هرز کمک کند.
Germination percentage
plowing
variable temperature
wheat
2022
01
21
495
504
https://jpp.um.ac.ir/article_40389_2291794c5b4fc8535aeaba39e367a501.pdf
Journal of Iranian Plant Protection Research
2980-8170
2980-8170
1400
35
4
تفاوتهای درون گونهای بین اکوتیپهای علفهرز خارلته (Cirsium arvense L.)
مرجان
دیانت
در ایران خارلته یکی از مهمترین علفهای هرز چند ساله در مزارع گندم، مراتع و زمینهای زراعی در اغلب استانها است. جهت مطالعه تفاوتهای ریخت شناسی 10 اکوتیپ خارلته، دو قطعه ریشه به طول 10 سانتیمتر در گلدانهای 25 کیلوگرمی حاوی خاک شنی-لومی کاشته شدند. بعد از گذشت 70 روز تعداد برگها و شاخههای ساقه اصلی، تعداد کاپیتول شمارش و طول ریشه، ارتفاع ساقه اصلی، طول کاپیتول و وزن خشک اندازهگیری شد. در آزمایش دوم به منظور مطالعه اثر دما بر درصد و سرعت سبز شدن ریشهها، دماهای 1 تا 38 درجه سانتیگراد مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آزمایشها نشان داد تفاوت معنیداری در تمام صفات مورد بررسی به جزء طول کاپیتول بین اکوتیپها وجود داشت. تجزیه خوشهای اکوتیپها یک نمودار چنگالی با 4 گروه اصلی تولید کرد. گروه اول شامل اکوتیپهای بابل، گنبد و مغان بود. اکوتیپهای ورامین، شهرضا، مشهد، همدان و شیراز در خوشه دوم و اکوتیپهای کرمانشاه و دزفول نیز بهترتیب متعلق به خوشههای سوم و چهارم بودند. در مرحله بعد روی ماتریس همبستگی دادهها تجزیه به مولفههای اصلی انجام شد در کل 3 مولفه اصلی حدود 80/20 درصد تغییرات کلی دادهها را توجیه نمودند. مولفه اول 34/33 درصد تغییرات را توجیه نمود. ارتفاع ساقه اصلی، وزن خشک کل و تعداد برگ با این مولفه دارای همبستگی مثبت بودند و وزن خشک اندام هوایی با آن همبستگی منفی داشت. مولفه دوم 33/82 درصد تغییرات کل دادهها را توجیه نمود. وزن خشک اندام زیرزمینی و طول ساقه + ریشه در این مولفه ضرایب بالایی داشتند. مولفه سوم 12/03 درصد تغییرات را در برگرفت که تنها تعداد کاپیتول در هر شاخه همبستگی بالای مثبتی با این مولفه داشت. دمای پایه تخمین زده شده برای اکوتیپهای بابل، ورامین، شهرضا، گنبد، مشهد، دزفول، کرمانشاه، مغان، همدان و شیراز بهترتیب 5/34، 4/91، 5/98 ،5/70، 4/42، 6/52، 3/12، 6/26 ،3/80 و 5/91 درجه سانتیگراد و درجه روز-رشد سبز شدن 201، 210، 200، 205، 190، 220، 182، 202، 190 و 210 به دست آمد. درک بهتر اثرات افزایش دما بر سبز شدن در شرایط محیطی متغیر توانایی راهکارهای موجود مدیریتی را در مدیریت علفهای هرز بهبود بخشیده و به توسعه راهکارهای جدید میانجامد.
Capitule number emergence temperature base
Emergence rate
Growing degree day
Shoot dry weight
2022
01
21
505
517
https://jpp.um.ac.ir/article_40720_3d851137f3eb1a4e6238f9b352f7b3e0.pdf