2024-03-29T18:26:28Z
https://jpp.um.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=5152
Journal of Iranian Plant Protection Research
2980-8170
2980-8170
1400
35
3
ارزیابی مقاومت برخی ارقام گوجهفرنگی نسبت به نماتد ریشهگرهی Meloidogyne javanica در شرایط گلخانه
آمنه
اسدی سرداری
عصمت
مهدیخانی مقدم
محمد
زکی عقل
نماتدهای ریشهگرهی، از مهمترین نماتدهای انگل گیاهی در سطح جهان میباشند که اغلب محصولات زراعی را مورد حمله قرار میدهند. استفاده از ارقام متحمل یا مقاوم به نماتد، یکی از روشهای موثر در کاهش خسارت ناشی از نماتدهای ریشهگرهی است. در این مطالعه با هدف ارزیابی سطح مقاومت تعدادی از ارقام گوجهفرنگی شامل ALYSTE F-1، ARYZA F-1، Early Urbana، Rutgers و Mobil ( هلند و مجارستان)، نسبت به حملهی نماتد ریشهگرهی Meloidogyne javanica، در قالب پنج تکرار و در دو حالت مایهزنی و عدم مایهزنی در شرایط گلخانهای، برخی شاخصهای رشدی گیاه (وزن تر و خشک ریشه، وزن تر و خشک بخش هوایی، طول ریشه، ارتفاع گیاه و وزن تر و خشک کل) و تولیدمثلی نماتد (تعداد گال و توده تخم نماتد در گرم ریشه و کل ریشه، تعداد تخم موجود در توده تخم، تعداد لاروهای سن دوم موجود در خاک، جمعیت نهایی نماتد و فاکتور تولیدمثلی) بررسی شده است. نتایج نشان داد که رقم ALYSTE F-1، با کمترین تعداد گال ریشه، تودهتخم، تخم و لارو سن دوم موجود در خاک و به تبع آن کمترین میزان جمعیت نماتد، به عنوان رقمی نسبتا مقاوم شناخته شد. از نظر صفات رویشی گیاه نیز مشخص گردید رقم ALYSTE F-1، در بالاترین سطح، از لحاظ ویژگیهای رویشی بوده و از تفاوت آماری معنیداری نسبت به دیگر ارقام برخوردار بوده است. نتایج همچنین نشان داد که ارقام موبیل هلند، موبیل مجارستان، ارلیاربانا، ARYZA F-1 و روتگرس نسبت به نماتد ریشهگرهی، براساس فاکتور تولیدمثل (RF) و شاخص گال در زمرهی ارقام خیلی حساس طبقهبندی شدند. براساس ویژگیهای زایشی نماتد مشخص گردید که ارقام موبیل هلند، موبیل مجارستان و ارلیاربانا، بیشترین جمعیت نماتد و بالاترین فاکتور تولیدمثل را به خود اختصاص دادند اما از لحاظ ویژگیهای رویشی، رقم روتگرس در بین ارقام، از تاثیرپذیری بیشتری برخوردار بود. نتایج تجزیه خوشهای براساس مجموع صفات رویشی گیاه و تولیدمثلی نماتد نیز نشان داد که رقم ALYSTE F-1 به صورت مجزا از دیگر ارقام قرار گرفت. در نهایت براساس مجموع نتایج حاصل از این پژوهش، رقم ALYSTE F-1، به عنوان مقاومترین رقم شناخته شد.
Meloidogyne javanica
Nematode reproductive traits
Plant growth traits
Resistance
Tomato cultivars
2021
10
23
279
291
https://jpp.um.ac.ir/article_39797_aab3155f156432ab21923298417a67fc.pdf
Journal of Iranian Plant Protection Research
2980-8170
2980-8170
1400
35
3
اثرات بیولوژیکی گونههای تریکودرمای ریزوسفر گوجهفرنگی و قارچکش بیولوژیکی Trichomax-HV علیه بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجهفرنگی در شرایط آزمایشگاهی
سجاد
جلالی
مصطفی
درویش نیا
ناصر
پنجه که
سمیرا
پاکباز
پژمردگی فوزاریومی گوجهفرنگی از مهمترین و شایعترین بیماریهای گوجهفرنگی در مناطق زیر کشت این گیاه در سراسر جهان میباشد. کنترل بیولوژیک بیماریهای گیاهی با استفاده از میکروارگانیسمهای غیر بیماریزا توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب نموده است. از موفقترین و پرکاربردترین میکروارگانیسمهایی که باعث جلوگیری از خسارت قارچها در گیاهان میشوند، گونههای مختلف جنسTrichoderma میباشند. در این تحقیق اثر دو جدایه Trichoderma harzianum و Trichoderma virens و سم بیولوژیک Trichomax-HV علیه Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici عامل بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجهفرنگی در آزمایشگاه و گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفت. فعالیت آنتاگونیستی این جدایهها علیه این بیمارگر در آزمایشگاه به روش کشت متقابل مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور بررسی اثر این جدایههای آنتاگونیست در گلخانه، ابتدا مایه تلقیح قارچ بیمارگر به یکسوم تحتانی خاک گلدانها افزوده شد و به محض انتقال دادن گیاهچهها به گلدان، آنتاگونیستهای قارچی به گلدانها اضافه شد و پس از 60 روز برهمکنش بین بیمارگر و آنتاگونیست، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بررسیهای آزمایشگاهی نشان داد که T. harzianum به میزان 9.48 درصد، Trichomax-HV به میزان 6.45 درصد و T. virens به میزان 22.36 درصد از رشد بیمارگر (در مقایسه با شاهد) جلوگیری کردند و باعث کلونیزه کردن پرگنههای بیمارگر شدند. عوامل آنتاگونیست در آزمایشهای گلخانهای موجب افزایش ارتفاع ساقه، وزن تر و خشک اندامهای هوایی و ریشه در غیاب بیمارگر شدند. فقط T. harzianum در برهمکنش با بیمارگر باعث افزایش ارتفاع ساقه، وزن تر و خشک اندامهای هوایی و ریشه نسبت به شاهد آلوده شد.
Biological control
T. harzianum
T. virens
2021
10
23
293
302
https://jpp.um.ac.ir/article_40335_2f07e817c5933315f5b0b203f7ed8ba8.pdf
Journal of Iranian Plant Protection Research
2980-8170
2980-8170
1400
35
3
ارزیابی کارایی میکروارگانیسمهای موثر (EM®) علیه نماتد ریشهگرهی (Meloidogyne javanica) در گیاه گوجهفرنگی
حبیب اله
چاره گانی
سعید
مهدی
نماتدهای موجود در جنس Meloidogyne spp. به دلیل انتشار جغرافیایی گسترده، دامنه میزبانی وسیع و ایجاد خسارت شدید در گیاهان به عنوان خطرناکترین نماتدهای انگل گیاهی مطرح میباشند. به دلیل آثار منفی استفاده از سموم نماتدکش بر سلامت انسان و محیط زیست، توسعه سایر روشهای مدیریتی برای نماتدهای انگل گیاهی ضروری میباشد. مهار زیستی یکی از گزینههای مورد توجه برای کنترل این نماتدهای به جای سموم شیمیایی میباشد. در مطالعه حاضر، در شرایط گلخانه تأثیر غلظتهای مختلف از ترکیب تجاری EM® (میکروارگانیسمهای موثر) به تنهایی و EM® + عصاره برگ گیاه گلجعفری (Tagetes erecta) مخلوط شده با نسبت مساوی، روی گیاه گوجهفرنگی برای کنترل نماتد M. javanica بررسی شدند. گیاهچههای گوجهفرنگی در مرحله چهار برگی با یک میلیلیتر از سوسپانسیون تخم نماتد M. javanica حاوی 6000 تخم مایهزنی شدند. همزمان با مایهزنی نماتد و به روش خیساندن خاک، گیاهچهها با 50 میلیلیتر EM® و EM® + عصاره برگ گیاه گلجعفری در غلظتهای 5، 10، 15 و 20 درصد تیمار شدند. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار انجام پذیرفت. نتایج پس از 60 روز نشان داد که خیساندن خاک گیاهان سالم و آلوده با EM® به تنهایی و EM® + عصاره برگ گیاه گلجعفری باعث بهبود شاخصهای رویشی گیاه میشود. تعداد تخم، گال و کیسه تخم در ریشه و فاکتور تولیدمثل نماتد در گیاهان تیمار شده با مخلوط EM® + عصاره برگ گیاه گلجعفری در غلظت 20 % به عنوان بهترین تیمار، به ترتیب 28، 40، 37 و 27 درصد نسبت به گیاهان شاهد کاهش یافت.
Biological control
Greenhouse
Marigold leaf extract
Nematode indices
Plant growth indices
2021
10
23
303
310
https://jpp.um.ac.ir/article_40197_53292819a476458ff38d06f4fdab4550.pdf
Journal of Iranian Plant Protection Research
2980-8170
2980-8170
1400
35
3
ارزیابی کنهکش انویدور اسپید 24 درصد اس سی در کنترل کنه قرمز مرکبات در استان مازندران
مسعود
اربابی
شعبانعلی
مافی پاشاکلائی
مولود
غلام زاده چیتگر
مجتبی
خانی
استفاده کنهکشها از گروههای شیمیایی جدید در تناوب مصرف علیه کنههای آفت از کاهش کارائی آنها جلوگیری میکند. در این بررسی، تاثیر غلظتهای 2/0 و 3/0 در هزار کنهکش جدید انویدور اسپید 24% اس سی با کنهکشهای آلی، سموم گیاهی، معدنی و دترجنت (شوینده) علیه جمعیت فعال کنه قرمز مرکبات در شرق و غرب استان مازندران مطالعه شد. محلولپاشی تیمارها با ملاحظه میانگین جمعیت 5 کنه فعال در سطح فوقانی 30 % نمونه برگها انجام شد. کارائی هر تیمار از طریق جمعآوری تصادفی تعداد 48 نمونه برگ و شمارش جمعیت زنده کنه در سطح فوقانی برگ در فواصل یک روز قبل و 3 ، 7 ، 14 و 21 روز بعد صورت گرفت. تاثیر سوء تیمارها روی دشمنان طبیعی با شمارش جمعیت آنها یک روز قبل و در مقایسه با 21 روز بعد و برای تعیین خسارت کمی کنه از توزین 16 پرتقال برای هر تیمار یک ماه بعد از محلولپاشی در سه نوبت به فاصله یکماه تکرار شد. نتایج تلفات کنه از تاثیر هر دو غلظت انویدور- اسپید تا نوبت 21 روز بعد با کنترل کنه آفت همراه شد و میانگین بالای 18/01 جمعیت کنه روی هر برگ در کارائی انوایدور اسپید خللی ایجاد نکرد. تلفات کنه از تاثیر کنهکشهای ارگانیک (بایومایت، مایع معدنی سیلیکون، دترجنت) و آلی (انویدور، آبامکتین، اورتوس) در شرق نسبت به غرب استان بیشتر بود. بیشترین کاهش دشمنان طبیعی از تاثیر غلظت 0.3 در هزار انویدور-اسپید و بایومایت و کمترین برای دترجنت ملاحظه شد. اثرات سوء تیمارها روی کنه اوریباتیده (Scheloribates sp.) کم و برای کنههای شکارگر (Amblyseius herbicolus, Typhlodromus caspiansis) بیشتر مشاهده شد. خسارت کمی کنه روی وزن میوه تفاوت معنیداری (p>0.05) در بین تیمارها نداشت. با استفاده از غلظت کمتر انویدور اسپید در شروع فعالیت کنه آفت تا 33 درصد از مصرف آن صرفهجویی خواهد شد.
Mazandaran Province
New acaricide
Orange tree
Panonychus citri
Pest control
2021
10
23
311
320
https://jpp.um.ac.ir/article_40513_69c542e017b545aa1a523e18d38e73da.pdf
Journal of Iranian Plant Protection Research
2980-8170
2980-8170
1400
35
3
تأثیر دو ماده افزودنی Scorch و п Torpedo در کارایی حشرهکشهای ایمیداکلوپراید و فلونیکامید روی شته جالیز(Aphis gossypii Glover) در گلخانه خیار
هادی
مصلی نژاد
مریم
فروزان
لاله
ابراهیمی
شته جالیز (پنبه) (Aphis gossypii Glover) یکی از مهمترین آفات می باشد. مواد افزودنی (ادجوانتها) باعث بهبود و افزایش کارایی آفتکشها شده و در کاهش مصرف آنها میتوانند تاثیر داشته باشند. در تحقیق حاضر، تاثیر دو ماده افزودنی به نامهای Scorch و Torpedo п بر کارایی حشرهکشهای ایمیداکلوپراید و فلونیکامید روی شته جالیز در دو گلخانه خیار (کرج و ارومیه) در قالب طرح کاملا تصادفی در 15 تیمار و سه تکرار انجام شد. نمونهبرداری یک روز قبل از سمپاشی و سه، هفت و14 روز پس از سمپاشی انجام شد. تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که اثر متقابل تیمار در مکان معنیدار نیست. به عبارت دیگر تیمارهای آزمایشی در مکانهای مختلف، پاسخهای مشابهی را نشان دادهاند. بنابراین دادهها بر این اساس و بدون در نظر گرفتن مکانهای مورد مطالعه (ارومیه و کرج) تجزیه آماری شدند. نتایج نشان داد که هر دو ادجوانت قادرند کارائی ایمیداکلوپراید و فلونیکامید را افزایش دهند. مثلا در بازه زمانی سه روز پس از سمپاشی، کارائی تیمار ایمیداکلوپراید به تنهائی با کارائی 47/81 درصد در گروه آماری bc قرار گرفت اما تیمارهای "ایمیداکلوپراید+تورپدو" و "ایمیداکلوپراید+اسکورچ" بهترتیب 60/92 و 43/93 درصد کارائی (گروه آماری a) نشان دادند. با اضافه شدن ادجوانت تورپدو به ایمیداکلوپراید، وقتی که با کاهش دز حشرهکش همراه شد، کارائی ایمیداکلوپراید به شدت کاهش یافت. بنابراین اضافه کردن تورپدو همراه با کاهش دز ایمیداکلوپراید توصیه نمیشود. در عوض اضافه شدن اسکورچ، وقتی با کاهش دز ایمیداکلوپراید همراه شد، توانست کارائی ایمیداکلوپراید را در حد بالائی حفظ کند. علاوه بر آن، اضافه شدن هر دو ادجوانت به فلونیکامید، وقتی با کاهش دز این حشرهکش همراه شد، باعث شد که کارائی در حد بالائی حفظ شود. در مجموع نتایج تحقیق حاضر میتواند هم از نظر اقتصادی و هم از نظر زیست محیطی حائز اهمیت باشد چون طبق نتایج گرفته شده، میتوان مقدار مصرف ایمیداکلوپراید و فلونیکامید را تا 20 درصد کاهش داد.
Adjuvants
Aphis gossypii
Efficacy
Imidacloprid
flonicamid
2021
10
23
321
331
https://jpp.um.ac.ir/article_40293_51b4d1ddacf63a10788c2023acd48e21.pdf
Journal of Iranian Plant Protection Research
2980-8170
2980-8170
1400
35
3
اثر قارچ Beauveria bassiana و نانوسیلیکا روی شته مومی کلم Brevicoryne brassicae و زنبور پارازیتویید آن Diaeretiella rapae در شرایط آزمایشگاهی
ساناز
امامی
شهرام
ارمیده
سجاد
پیرسا
جی پی
میچاود
شته مومی کلمBrevicoryne brassicae یکی از آفات مهم و خسارتزای چلیپاییان است که در بسیاری از نقاط ایران فعال است و در طول دورهی زمستان موجب ایجاد خسارت کمی و کیفی در زراعت گیاهان مذکور میشود. دشمنان طبیعی متعددی نظیر زنبور پارازیتوئید Diaeretiella rapae روی این شته فعالیت دارند. در سالهای اخیر عوامل سازگار با محیط زیست به دلیل اثرات جانبی کمتر در کنترل آفات بیشتر مورد توجه قرار گرفتهاند. این مطالعه برای تعیین تاثیر غلظتهای مختلف (103، 104، 105، 106 و ۱۰7 اسپور بر میلیلیتر) قارچ Beauveria bassiana (Bals.) Vuill. و نانوسیلیکا در غلظتهای (125، 250، 500، 1000 و 2000 ppm) به صورت جداگانه و توأم روی زندهمانی جمعیت شته مومی کلم و زنبور پارازیتوئید آن انجام شد. آزمایشها در دمای2±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 و دوره نوری 8: 16ساعت (تاریکی: روشنایی) در آزمایشگاه انجام شد. مقادیر LC50 حاصل از تجزیه پروبیت در نتیجه تاثیر غلظتهای مختلف قارچ بعد از گذشت 7 روز و نانوسیلیکا طی 24، 48 و 72 ساعت پس از تیمار روی حشرات کامل شته مومی کلم به ترتیب برابر با ۱۰۵×2/2 اسپور بر میلیلیتر و 4356/14، 1164/42 و 487/19 ppm بود، همچنین در نتیجه تاثیر غلظتهای مختلف قارچ بعد از گذشت 4 روز و نانوسیلیکا طی 24، 48 و 72 ساعت پس از تیمار روی زنبور پارازیتوئید به ترتیب ۱۰6×1/2 اسپور بر میلیلیتر و 3639/79، 619/51 و 289/77 ppm بدست آمد. نتایج حاکی از حساسیت حشرات کامل شته مومی کلم به قارچ بود. کمترین زمان لازم برای مرگ 50 درصد افراد جمعیت شته مومی کلم توسط قارچ در غلظت 107 اسپور بر میلیلیتر 5/02 روز محاسبه شد. میزان تلفات نانوسیلیکا 72 ساعت پس از تیمار در بالاترین غلظت روی شته مومی کلم و زنبور پارازیتوئید به ترتیب90 و 99/66 درصد برآورد شد. همچنین اختلاط این دو عامل در 72 و 120 ساعت پس از تیمار حشرات کامل شته مومی کلم و زنبور پارازیتوئید تفاوت معنیداری با تیمار شاهد داشت. بر اساس نتایج این تحقیق قارچ B. bassiana و نانوسیلیکا میتوانند به عنوان عوامل مؤثر در برنامه مدیریت تلفیقی این شته مورد استفاده قرار گیرند.
Cabbage aphid
Entomopathogenic fungi
None-chemical control
Parasitoid
2021
10
23
333
345
https://jpp.um.ac.ir/article_40326_040610971562766a95181274f2e18be5.pdf
Journal of Iranian Plant Protection Research
2980-8170
2980-8170
1400
35
3
تأثیر دما و شوری بر ویژگیهای جوانهزنی بذر دو اکوتیپ سسدرختی (Cuscuta monogyna Vahl.)
اسماعیل
ابراهیمی
ابراهیم
ایزدی دربندی
محمد حسن
راشد محصل
رضا
توکل افشاری
سسدرختی از مهمترین گونههای سس است که انگل درختان میوه و درختچههای زینتی است. به منظور مطالعه تأثیر شوری و دما بر ویژگیهای جوانهزنی دو اکوتیپ سس درختی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1394-95 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل شوری در 8 سطح صفر (شاهد)، 0/1-، 0/2-، 0/4-، 0/6-، 0/8-، 1- و 1/2- مگاپاسکال و دما هم در 8 سطح 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتیگراد بودند. نتایج نشان داد که با افزایش شوری در هر سطح دمایی درصد و سرعت جوانهرنی در هر دو اکوتیپ کاهش یافت به طوریکه در پتانسیل 1/2- مگاپاسکال جوانهزنی هر دو اکوتیپ متوقف شد. در هر دو اکوتیپ در دماهای 5 ،10 و 40 درجه سانتیگراد در تمام سطوح مختلف شوری جوانهزنی متوقف شد. بیشترین درصد و سرعت جوانهزنی هر دو اکوتیپ در تیمار شوری شاهد و در دماهای 25 و 30 درجه به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده جوانهزنی اکوتیپ بردسکن هم در دماهای بالا و هم در سطوح بالای شوری نسبت به اکوتیپ قوچان برتری داشت. با توجه به نتایج آزمایش، شوری موثر برای 50 درصد کاهش جوانهزنی در اکوتیپ قوچان در دماهای 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سانتیگراد به ترتیب 0/79-، 0/86-، 0/87-، 0/77- و 0/68- مگاپاسکال و در اکوتیپ بردسکن 0/93-، 0/93-، 0/95-، 0/90- و 75 /0- مگاپاسکال برآورد شد. اطلاعات این مطالعه برای پیشبینی پتانسیل این گونه علفهرز برای انتشار به مناطق جدید و برای بهبود برنامههای مدیریتی این گونه علفهرز انگلی مفید خواهد بود.
Environmental factors
parasitic plant
Salinity stress
Seedling establishment
Weed ecology
2021
10
23
347
356
https://jpp.um.ac.ir/article_39792_5b05d29837e5ee96eb999a591514c9e6.pdf
Journal of Iranian Plant Protection Research
2980-8170
2980-8170
1400
35
3
تعیین گیاگان و پراکنش گیاهان هرز مزارع سویا با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: شهرستان گرگان)
سعید
موشانی
حسین
کاظمی
افشین
سلطانی
محمد اسماعیل
اسدی
به منظور بررسی گیاگان و نحوه پراکنش گیاهان هرز مزارع سویا، مطالعه حاضر در سال زراعی 97- 1396 در 48 مزرعه سویای سطح شهرستان گرگان انجام شد. در این مطالعه از روش W برای نمونهبرداری علفهای هرز و GPS برای ثبت اطلاعات مکانی مزارع استفاده شد که در نهایت اطلاعات بدست آمده در نرمافزار ArcGIS پردازش و نقشه پراکنش علفهای هرز استخراج گردید. در این مطالعه 21 نوع گونه علفهرز متعلق به 13 تیره گیاهی شناسایی شدند که تیره گندمیان با 4 گونه گیاهی بیشترین تعداد گونه گیاهی را به خود اختصاص داد. از نظر چرخه زندگی 14/28 درصد از گروه چندسالهها و مابقی یکساله بودند. در بررسی گیاهان هرز از لحاظ مسیر فتوسنتزی، 42/85 درصد C4 و حدود 57/15 درصد C3 بودند. گیاگان علفهای هرز مزارع مورد مطالعه شامل 23/80 درصد علفهای هرز باریکبرگ و 76/19 درصد علفهای هرز پهنبرگ بود. نتایج نشان داد که بیشترین فراوانیها به ترتیب مربوط به عروسک پشت پرده (Physalis divaricate L.)، قیاق و خربزه وحشی (Cucumis melo.var agrestis L.) بهترتیب با 91/66، 54/16 و 52/08 درصد بود. بررسی نقشه پراکنش علفهای هرز با فراونی 50 تا 100 درصد نشان داد که این گیاهان هرز در اکثر مزارع مورد بررسی، مشاهده شده و تقریباً از شرق تا غرب شهرستان پراکنده هستند. در این مطالعه مشخص شد که تنوع گیاهان هرز در مزارع سویا شهرستان گرگان بالاست که این امر مدیریت آنها را پیچیدهتر میکند و از طرفی حضور برخی گیاهان هرز مهاجم در برخی از مزارع، خطری بالقوه برای اراضی منطقه محسوب میشود.
Distribution map
Geographic Information System
Soybean
Weeds
2021
10
23
357
372
https://jpp.um.ac.ir/article_40244_8e5d323c0d2766f428d2c32677474d1a.pdf
Journal of Iranian Plant Protection Research
2980-8170
2980-8170
1400
35
3
ارزیابی شاخصهای رقابتی و کارایی کشت مخلوط پنبه- چغندر علوفهای در شرایط تداخل علف هرز
مهدی
راستگو
قربانعلی
اسدی
عبدالله
درپور سرخ سرایی
سلمان
رحیمی
بهمنظور ارزیابی تأثیر شاخصهای رقابتی و کارایی کشت مخلوط پنبه-چغندر علوفهای در شرایط تداخل علفهای هرز، آزمایشی بهصورت فاکتوریل خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارها شامل الگوی کشت مخلوط پنبه-چغندر علوفهای در دو سطح کشت مخلوط بین ردیفی و کشت مخلوط درون ردیفی و نسبت کشت مخلوط در پنج سطح شامل 75: 25، 50: 50، 25: 75 و کشت خالص دو گیاه پنبه و چغندر علوفهای بهعنوان عامل اصلی و تداخل علفهای هرز در دو سطح شامل وجین و عدم وجین تمام فصل علف هرز بهعنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد که اثر الگوی کشت مخلوط و برهمکنش الگوی کشت و نسبتهای کاشت مخلوط پنبه–چغندر علوفهای بر تراکم و وزن خشک کل علفهای هرز معنیدار نبود، اما اثر نسبتهای مختلف کشت مخلوط پنبه–چغندر علوفهای بر وزن خشک کل علفهای هرز معنیدار بود. در نسبت کشت 25: 75 از پنبه-چغندر علوفهای، وزن خشک علفهای هرز پایینتر از سایر نسبتهای اختلاط بود. در شرایط تداخل و یا عدم تداخل علفهای هرز، حداقل 50 درصد کاهش در عملکرد وش پنبه و 83 درصد کاهش در عملکرد ریشه چغندر علوفهای در شرایط کشت مخلوط، در مقایسه با کشت خالص هر یک از گیاهان مشاهده شد. دو شاخص نسبت برابری زمین و کاهش عملکرد واقعی نشاندهنده برتری کشت خالص پنبه نسبت به کشت مخلوط بود، ولی شاخص مجموع ارزش نسبی بیانکننده برتری کشت مخلوط پنبه-چغندر علوفهای نسبت به کشت خالص پنبه بود. بهطوریکه کاشت مخلوط پنبه-چغندر علوفهای با نسبت 75:25 موجب شد در شرایط حضور و عدم حضور علف هرز مجموع ارزش نسبی بهترتیب 5/2 و 6/8 برابر کشت خالص پنبه افزایش یابد. شاخصهای رقابتی شامل ضریب ازدحام نسبی، نسبت رقابت و شاخص غالبیت نشان دادند که چغندر علوفهای نسبت به پنبه از قدرت رقابتی بالاتری برخوردار بود. بهطور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که کشت مخلوط پنبه-چغندر علوفهای بهصورت جانشینی، فقط از نظر یکی از شاخصهای ارزیابی کشت مخلوط (مجموع ارزش نسبی) مناسب بود و درمجموع قابل توصیه نیست.
Lint yield
Relative value total
Replacement series
2021
10
23
373
387
https://jpp.um.ac.ir/article_40025_063e7a5b279918908cb734fe74189283.pdf
Journal of Iranian Plant Protection Research
2980-8170
2980-8170
1400
35
3
اثر رقابت اندامهای هوایی و زیر زمینی علفهرز خردل وحشی (Sinapis arvensis) بر رشد و عملکرد ارقام گندم (Triticum aestivum)
عادل
مدحج
این آزمایش به منظور بررسی اثر رقابت اندامهای هوایی و زیر زمینی علفهرز خردل وحشی بر رشد و عملکرد ارقام گندم، بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد واحد شوشتر در سال 1395 اجرا شد. رقابت ریشه، اندامهای هوایی و رقابت کامل (رقابت توام ریشه و اندامهای هوایی) و شاهد (گیاه زراعی بدون علفهرز) و سه رقم گندم چمران، کریم و وریناک به عنوان عوامل آزمایشی مورد بررسی قرار گرفتند. اثر رقابت خردل وحشی بر عملکرد دانه و برخی صفات مورفولوژیکی گندم ارزیابی شد. نتایج نشان داد، در رقابت توام اندامهای هوایی و ریشه نسبت به هر کدام از رقابتهای اندام هوایی و ریشه به صورت جداگانه، کاهش عملکرد دانه گندم و اکثر صفات مورد ارزیابی بیشتر بود، بطوریکه بیشترین درصد کاهش ارتفاع بوته (22/10 درصد)، طول ریشه (40/60 درصد)، تعداد پنجه بارور در بوته (53/33 درصد)، طول سنبله (37/67 درصد)، تعداد دانه در سنبله (41/71 درصد)، تعداد سنبله در واحد سطح (21/39 درصد)، وزن هزار دانه (27/87 درصد)، عملکرد دانه (69/79 درصد) و عملکرد بیولوژیکی (42/48 درصد) در شرایط رقابت کامل (رقابت توام ریشه و اندامهای هوایی) علفهرز خردل وحشی با رقم وریناک مشاهده شد. بطور کلی رقم چمران به دلیل داشتن عملکرد اقتصادی بیشتر در شرایط عاری از علفهرز و شرایط تداخل میتواند به عنوان یک رقم رقیب در عملیات زراعی و ویژگیهای آن در برنامههای به نژادی مورد استفاده قرار گیرد که البته این موضوع نیازمند مطالعات تکمیلی میباشد.
Competitive ability
Growth characteristics
Interference
Non-chemical management
2021
10
23
389
398
https://jpp.um.ac.ir/article_40062_1ce16bba9c426cdc7c68c8671c18b3d4.pdf