TY - JOUR ID - 36493 TI - مهار آفت کرم سیب (L.) (Lep.:Tortricidae) Cydia pomonellaبا استفاده از روش اخلال در جفت گیری با فرمون های مصنوعی در استان خراسان رضوی JO - پژوهش های حفاظت گیاهان ایران JA - JPP LA - fa SN - 2980-8170 AU - کمالی, هاشم AU - کلیایی, رئوف AU - تقدسی, محمدولی AD - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی AD - مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور AD - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 30 IS - 4 SP - 646 EP - 653 KW - اخلال در جفت‏گیری KW - تله KW - خراسان رضوی KW - فرمون جنسی KW - کرم سیب DO - 10.22067/jpp.v30i4.50725 N2 - کرم سیبCydia pomonella یکی از آفات کلیدی سیب در استان خراسان رضوی است که هر ساله خسارات فراوانی را به این محصول وارد می‏سازد. روش‏های متعددی در دنیا به‏ منظور کنترل کرم سیب و جلوگیری از ایجاد ضایعه و خسارت به محصول سیب مورد استفاده قرار گرفته است. در حال حاضر کنترل شیمیایی با استفاده از انواع حشره‏کش‏ها از جمله متداول‏ترین روش‏های مدیریت این آفت کلیدی در کشور محسوب می‏گردد. لارو کرم سیب زمستان را در پناهگاه خود و زیر پوست تنه درختان و زیر کلوخه‏ ها می گذراند و همزمان با شکوفه کردن درختان سیب در اوایل بهار، لاروها تبدیل به شفیره می شوند. اولین پروانه ها، مصادف با ریختن آخرین گلبرگ‏ های درختان سیب در طبیعت ظاهر می گردند. شب پره‏-های ماده پس از جفت‏گیری، شبانه تخم‏های خود را روی برگ‏های نزدیک گل‏ها و در نسل‏های بعدی روی میوه یا دم میوه قرار می‏دهند. لاروهای جوان پس از مختصر تغذیه داخل میوه ‏ها جوان می شوند و از گوشت میوه تغذیه می نمایند لاروهای کامل پس از تغذیه، میوه را ترک نموده و به پناهگاه خود رفته و شروع به تنیدن پیله می نمایند. حشرات نسل دوم در تابستان ظاهر می‏شوند. در این تحقیق، با هدف حذف سمپاشی علیه کرم سیب و به حداقل رساندن استفاده از ترکیبات شیمیائی روی این محصول، میزان توانایی فرمون‏های جنسی مصنوعی در کنترل کرم سیب بر اساس روش اخلال در جفت‏گیری در شهرستان قوچان مورد بررسی قرار گرفت و کارایی آن در مقایسه با روش شیمیایی در سال 1392 ارزیابی شد. آزمایش در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در سه تیمار و 20 تکرار اجرا شد. تیمارها شامل اخلال در جفت‏گیری، اخلال در جفت‏گیری+ سم‏پاشی و سم‏پاشی طبق عرف محل بودند. تعداد 1000 عدد از محمل ها که به صورت مفتول سیمی دو رشته‌ای تهیه شده بود در هر هکتار روی درختان نصب شد. فرمون‏ها در ابتدای فصل و قبل از ظهور اولین پروانه ‏های نر نصب شدند. نمونه‏گیری از حشرات بالغ کرم سیب با نصب 3 عدد تله چسبی دلتا صورت گرفت. 20 تا 25 روز بعد از شروع فعالیت هر نسل آفت، 25 میوه به صورت تصادفی از جهت‏ها و ارتفاع‏های مختلف به تفکیک سالم و آلوده یادداشت شدند. بر اساس نتایج این تحقیق، بیشترین میزان صید در تله های مربوط به تیمار سمپاشی، با اختلاف معنی ‏دار نسبت به دو تیمار دیگر مشاهده شد. اختلاف بین تیمارهای اعمال شده در هر دو صفت جمعیت کرم سیب و درصد میوه‏های آلوده معنی‏دار شد )01/0(p≤، به‏طوری‌که دو تیمار اخلال در جفت‏گیری و اخلال در جفت‏گیری+ سم‏پاشی هر دو به یک نسبت و با اختلاف معنی‏دار، نسبت به تیمار سم‏پاشی عرف، در کنترل جمعیت آفت و کاهش درصد میوه‏های آلوده موفق‏تر بودند. کمترین درصد آلودگی میوه مربوط به تیمارهای اخلال در جفت‏گیری و اخلال در جفت‏گیری+ سم‏پاشی عرف بود. بیشترین درصد آلودگی در تیمار سم‏پاشی عرف محل مشاهده شد که نمایانگر کنترل ضعیف‏تر آفت در این تیمار می باشد. آفت دارای سه نقطه اوج پرواز بود. دو تیمار اخلال در جفت‏گیری و اخلال+ سم‏پاشی در طول فصل زراعی با اختلاف معنی داری نسبت به تیمار سم‏پاشی طبق عرف محل بهترین کنترل جمعیت آفت را داشتند. بر این اساس، تأثیر کنترلی فرمون‏های نصب شده در نسل‏های اول و دوم آفت مشهودتر بود و در نسل سوم، به دلیل عدم پایداری و کاهش تأثیر فرمون در محیط، میزان آلودگی، افزایش پیدا کرد. UR - https://jpp.um.ac.ir/article_36493.html L1 - https://jpp.um.ac.ir/article_36493_dc0191750d7b3725b4080054206511a2.pdf ER -