%0 Journal Article %T بررسی خصوصیات رشدی و مراحل پدیده‌شناسی دو گونه شقایق Papaver dubium L. و Papaver rhoeas L. براساس درجه روز- رشد %J پژوهش های حفاظت گیاهان ایران %I دانشگاه فردوسی مشهد %Z 2980-8170 %A گل محمدزاده, ساجده %A زعفریان, فائزه %A رضوانی, محمد %D 2022 %\ 11/22/2022 %V 36 %N 3 %P 339-351 %! بررسی خصوصیات رشدی و مراحل پدیده‌شناسی دو گونه شقایق Papaver dubium L. و Papaver rhoeas L. براساس درجه روز- رشد %K پدیده‌شناسی %K رسیدگی بذر %K سبز شدن %K علف هرز %K مراحل رشد %R 10.22067/jpp.2021.72672.1052 %X نمو گیاه یـک تـوالی از وقـایع فنولـوژیکی تعریف شده است که توسط عوامل خارجی کنتـرل مـی‌شـود و تعیـین کننده تغییرات در شکل یا کارکرد برخی اندام‌ها است. دو گونه شقایق Papaver rhoeas و Papaver dubium به‌عنوان علف‌های هرز یک‌ساله زمستانه در مزارع گندم و دیگر غلات زمستانه محسوب می‌شوند. در پژوهش حاضر، مراحل پدیده‌شناسی دو گونه P. rhoeas و P. dubium در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری بر اساس درجه روز- رشد مورد بررسی قرار گرفت. همچنین، برخی از صفات مورفولوژیکی مانند ارتفاع بوته، تعداد برگ، تعداد گل، تعداد کپسول و ماده خشک اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که گونه­های P. rhoeas و P. dubium به ترتیب از درجه روز- رشد صفر تا 56/1723 و 06/1759 به رشد خود ادامه دادند. طی این دوره، هفت مرحله پدیده‌شناسی برای این دو گونه به ثبت رسید. این مراحل شامل سبز شدن، رزت، ساقه‌دهی، غنچه‌دهی (ظهور گل آذین)، گلدهی، میوه‌دهی و رسیدگی بذر بودند. مرحله گلدهی در هر دو گونه طولانی می‌باشد که 48 روز در گونه P. dubium و 46 روز در گونه P. rhoeas به طول انجامید. نتایج نشان داد که کوتاه‌ترین و طولانی‌ترین مراحل رشدی این دو گونه علف هرز از نظر زمانی به‌ترتیب سبز شدن و ساقه‌دهی بود. بین خصوصیات مورفولوژیک دو گونه مورد بررسی از نظر ارتفاع، تعداد کپسول، تعداد برگ، تعداد گل در شرایط محیطی یکسان اختلاف قابل توجهی مشاهده شد؛ اما دو گونه مراحل نموی خود را به‌صورت هم‏زمان شروع و با سرعت تقریباً مشابهی به‌پایان رساندند. در پایان مرحله میوه‌دهی، هر بوته P. rhoeas به‌طور متوسط 13 کپسول (میانگین 386 بذر در هر کپسول) و هر بوته P. dubium حدود 14 کپسول (میانگین 423 بذر در هر کپسول) تولید کرد. در این آزمایش طول دوره رشد هر دو گونه حدود هشت ماه به‌طول انجامید. %U https://jpp.um.ac.ir/article_41422_5e15f3280db47346c33e6d496e046064.pdf