واکنش تعدادی از ارقام گندم به قارچ Bipolaris sorokiniana عامل پوسیدگی معمولی ریشه

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد واحد اراک

2 تهران

چکیده

چکیده
پوسیدگی معمولی ریشه گندم ناشی از قارچ Bipolaris sorokiniana یکی از مهمترین بیماری های گندم می باشد، که با توجه به خاک زاد بودن عامل بیماری کنترل آن به روش شیمیایی به آسانی امکان پذیر نیست. به همین دلیل به‌کارگیری سایر روش ها به‌خصوص استفاده از ارقام مقاوم می تواند در کاهش بیماری مفید باشد. در این بررسی طی تابستان 1384 واکنش ارقام و لاین های گندم در برابر عامل بیماری در شرایط گلخانه با ایجاد آلودگی روی ریشه گیاهان مورد ارزیابی قرار گرفت . برای این منظور ابتدا نُه جدایه قارچ عامل بیماری از مزارع گندم استان مرکزی جداسازی و بیماریزایی آنها روی گیاهچه های گندم به اثبات رسید و از بین آنها دو جدایه Kh وSh با بیماریزایی بیشتر انتخاب شدند و اثر آنها روی پانزده رقم و لاین گندم مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش با دو زمان برداشت در مرحله چهار هفته ای و هفت هفته ای گیاه گندم به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. وزن خشک اندامهای هوایی و ریشه، در هفته چهارم و وزن خشک اندامهای هوایی و ریشه و درصد آلودگی میان گره زیر طوقه در هفته هفتم اندازه گیری شد و با استفاده از نرم افزارهای SAS و MSTATC آنالیز داده ها صورت گرفت. نتیجه این تحقیق نشان داد که جدایه Sh نسبت به جدایه Kh بیماریزایی بیشتری روی ارقام و لاین های گندم داشته است و واکنش ارقام گندم نسبت به جدایه ها نیز متفاوت بود. در نتیجه ارقام سبلان، زرین و نیک نژاد نسبت به پوسیدگی ریشه در مقایسه با سایر ارقام متحمل‌تر بودند، در حالی که ارقام مارون، بک کراس روشن و کویر نسبت به بیماری حساس بودند، ارقام پیشتاز، الوند، گاسپارد، الموت، داراب2، مرودشت و لاین های C-78-14 و M-79-6 نیز از نظر تحمل به پوسیدگی معمولی ریشه بین دو گروه فوق واقع شدند.

واژه های کلیدی: پوسیدگی معمولی ریشه، گندم، Bipolaris sorokiniana

عنوان مقاله [English]

Reaction of Some Wheat Cultivars to Bipolaris sorokiniana the Causal Agent of Common Root Rot

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Samiee 1
  • mohammad javan 2
  • Hamidreza Zamanizadeh
  • zahra rafiei-karahroodi
1
2 ؟
چکیده [English]

Abstract
Common root rot induced by Bipolaris sorokiniana, is one of the most important diseases of wheat. Chemical control of this disease is difficult because of it is a soil-born pathogen, So that, application of other methods is useful to reduce disease level especially resistance cultivars. In this research, were examined reaction of some wheat cultivars and lines against common root rot in greenhouse condition, at summer of 1384. Nine isolates of the fungus were isolated from infected wheat fields in Markazi province and their pathogenicity was examined on wheat. The Pathogenicity of two isolates (Kh and Sh) were more than others, so they were selected and used to compare reaction of fifteen wheat cultivars and lines. The plants were harvested at two times of 4 & 7 weeks after planting. The study was planned in a factorial arrangement in the basis of completely randomized design with 4 replications per treatment. The parameters of patterns were measured were including: 1) dry weight of aerial part and root, 2) percentage of infection at subcrown internodes. The results were analyzed whit SAS & MSTATC. The results showed: that Sh isolate had more pathogenicity rather than Kh isolate and there is significant difference between disease reactions among cultivars. The cultivars Sabalan, Zarrin and Niknejad were most resistance in comparison to other cultivars to common root rot. The Maroon, Bakkras-roshan and Kavir were more susceptible cultivars. The Pishtaz, Alvand, Gaspard, alamoot, Darab2, Marvdasht cultivars, C-78-14 and M-79-6 lines were graded between these two groups.

Key words: Common root rot, Wheat, Bipolaris sorokiniana

CAPTCHA Image